Antep Fıstığı – Şam Fıstığı Nedir ? Besin Değeri, Faydaları ve Zararları Nelerdir ?
İngilizce Adı : Pistachio
Bilimsel Adı : Pistacia vera L.
Antep Fıstığı Hakkında Bilgi
Anavatanı İran ve Irak’tır. Günümüzde suriye, Lübnan, Türkiye, Yunanistan, Tunus, Krıgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Hindistan, Pakistan, Mısır, Sicilya – İtalya, Özbekistan, Afganistan, Kalifornia – ABD’de yetişmektedir. Kazılar M.Ö. 6750’lerde yaygın kullanılan bir besin olduğunu göstermektedir.
Dünya 2010 antep fıstığı üretiminde Türkiye İran ve ABD’den sonra 3. Büyük üreticidir. 2010 dünya toplam üretimi 944.347 tondur.
Fıstık ağacı 7-10 yıl içinde bol ürün vermeye başlar, en çok ürünü 20 yaşındayken verir. Dışındaki kılıf çıkarıldıktan ve kurutulduktan sonra ağzı açık ve kapalı olanlar ayrılır. En iyi kurutma yönteminin güneşte kurutmak olduğu söylenmektedir. İç fıstık üretimi özel cihazlarda kavrularak yapılır.
Antep Fıstığı Faydaları ve Etkileri Nelerdir ?
2003’te Amerikan Gıda İlaç Yönetimi ( FDA ) tarafından günde 42.5 gram, fındık/fıstık gibi kuru yemişlerin kardiyovasküler hastalık riskini düşürebileceği önerilmiştir. Antep fıstığından hazırlanan oleorezinin ağrı kesici ve yangı giderici etkilere sahip olduğu bildirilmiştir.
LDL kolesterol düzeyleri anlamlı ölçüde azalttığı bildirilmiştir. Sıçanlarda yapılan deneyler LDL düzeyini değil, fakat LDL oksidasyonunu düşürüp, HDL kolesterol düzeyini ve antioksidan belirteç düzeylerini arttırdığını göstermiştir. İnsanlarda yapılan çalışmalar günde 32-63 gram antep fıstığı tüketiminin kan lutein, alfa karoten ve gama tokoferol düzeylerinden anlamlı artışlara sebep olduğu saptanmıştır.
Antep fıstığı yüksek polifenol içeriği ile antimikrobiyali antienflamatuvar ve antioksidan özelliklere sahiptir. Kan şeker düzeylerini ,endotel fonksiyonunu, yangı ve antioksidan durum belirteçlerini iyileştirebilmektedir. İç fıstık ve ekstresi virüslere ve mantarlara karşı anlamlı düzeyde etki göstermektedir.
Antep Fıstığının Zararları ve İstenmeyen Etkileri Nelerdir ?
Alerjik reaksiyonlar görülebilir. Kajuya alerjik olanlar antep fıstığına karşı alerjik reaksiyonlar geliştirebilmektedir. İçerdiği uruşiyol alerjik reaksiyona sebep olan tahriş edici bir kimyasaldır.
Antep Fıstığının Besin Değeri
100 gram tuzsuz kavrulmuş antep fıstığında 571 kcal, 27.7 gram karbonhidrat, 7.8 gram şeker, 10.3 gram diyet lifi, 21.4 gram protein, 46 gram yağ, 1205 mkg lutein ve zeaksantin, 0.8 mikrogram B1, 0.2 mg B2, 1.3 mg B6 vitamini, 1.43 mg niyasin, 0.51 mg pantotenik asit, 50 mikrogram folat, 2.3 mg C vitamini, 110 mg kalsiyum, 120 mg magnezyum, 1.3 mg mangan, 4.2 mg demir, 485 mg fosfor, 1042 mg potasyum, 2.3 mg çinko içerir.