Badem Nedir ? Besin Değeri, Faydaları ve Zararları Nelerdir ?
İngilizce Adı : Almond
Bilimsel Adı : Prunus dulcis, Prunus amygdalus, Amygdalus communis, Amygdalus dulcis
Badem Hakkında Bilgiler
Dikildikten sonraki 3. Yılda ticari ürün veren badem ağacı, 5-6 yılda tam ürün kapasitesine ulaşır. Vatanı Ortadoğu ve Akdeniz Bölgesidir. Bu bölgeden Kuzey Afrika, Güney Avrupa ve Amerika’ya yayılmıştır. Erik ve kirazla birlikte ‘’ Prunus ‘’ ailesinin üyesidir.
Ticari olarak yetiştirilen bütün bademler tatlı bademdir. 2011 dünya üretimi 2 milyon ton olarak açıklanmıştır. ABD, İspanya, İran, İtalya ve Fas ilk beş büyük üreticidir. Türkiye 8. Sıradadır. Hektar başına verimde Türkiye ABD’den sonra ikinci gelmektedir.
Tarımı yapılan ilk kuruyemiş ağacı olduğu düşünülmektedir. Yabani badem acıdır ve dokunulması ile siyanür ortaya çıkar, bir seferde 10-20 tane yenmesi dahi ölümcül olabilir. Islah edilmiş bademin tarihi MÖ. 3000’lere veya öncesine dayanır ve zehirli değildir. Tutenkamun’un mezarında badem bulunmuştur.
Badem’in Faydaları ve Etkileri Nelerdir ?
Kan kolesterol, Lp(a) ve LDL-kolesterolünü düşürüp, HDL-kolesterol düzeylerini artırmaktadır. Kardiyovasküler risk faktörlerine olumlu etki yaratabilecek 50-60 gram bademin kilo alma riskine sebep olmadan diyete katılabileceği bildirilmiştir.
Tip 2 diyabetli hastalarda badem tüketiminin kan şekeri kontrolünü be kan yağı profilini olumlu etkilediği bilimsel araştırmalar tarafından gösterilmiştir.
Badem ve badem yağının kan lipid düzeylerine etkisi benzerdir. Meme kanseri hücrelerinde betulinik asidin kanser ilacı olan 5-florourasilden daha güçlü hücre çoğalmasını baskılayan etkisi bildirilmiştir. Badem yağı iyi kolesterolü artırıp, kötü kolesterolü düşürür. Eski Çin’de ve Ayurvedik tıpta sedef ve egzama tedavisinde kullanılmıştır. Ameliyat sonrası yara izinin iyileşmesini ve cildin onarılmasını, yumuşatıcı özellikleriyle cilt güzelliği sağlar. Masaj yağı olarak bol miktarda kullanılmaktadır.
İç bademin zarında bulunan kimyasallar serbest radikalleri temizleme özelliğine sahiptir. Badem kolesterol düşürücü, şeker hastalığından koruyucu ve prebiyotik etkilere sahiptir.
Badem’in Zararları ve İstenmeyen Etkileri Nelerdir ?
Badem ve ürünleri hafiften çok ağıra kadar alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
Badem’in Kullanım Alanları Nelerdir ?
Badem ezmesi, nugat, kurabiyeler, kekler, pastacılık, tatlılarda kullanılır. Yeni yetişen hafif mayhoş yeşil badem ‘’ çağla ‘’ Orta Doğu’da sevilerek tüketilir. Badem sütü, öğütülmüş bademden yapılan ve süt yerine kullanılabilecek bir içecektir. Evde badem ve su ile blender ile yapılabilir. Badem sütü, laktozu hazmedemeyenler tarafından süte alternatif olarak, badem unu glüten alerjisi olanlarda tarafından buğday ununa alternatif olarak kullanılabilmektedir.
Badem’in Besin Değeri Nedir ?
100 gram çiğ badem 576 kcal, 21.7 gram karbonhidrat, 0.7 gram nişasta, 3.9 gram şeker, 12.2 gram diyet lifi, 21.2 gram protein, 49.4 gram yağ, 4.7 gram su, 1 IU A vitamini, 1 mikrogram betakaroten, 1 mikrogram lutein ve zeaksantin, 0.2 mg B1, 1.0 mg B2, 0.1 B6 vitamini, 3.4 mg niyasin, 0.5 mg pantotenik asit, 50 mikrogram folat, 52.1 mg kolin, 1.3 mg C vitamini, 2.9 mg demir, 484 mg fosfor, 705 mg potasyum, 1 mg sodyum, 3.1 mg çinko, 26.2 mg E vitamini, 2.7 mikrogram K vitamini, 264 mg kalsiyum, 268 mg magnezyum, 2.3 mg mangan içerir.