II. Bayezid Kimdir ? Hayatı ve Dönemin Önemli Olayları Nelerdir ?
Sultan II. Bayezid, 1448’de Dimetoka’da doğdu. Babası cihan padişahı Fatih Sultan Mehmet Han, annesi Mükrime Hatun’dur. Çok halim selim ve dinine bağlı bir padişahtı. Babası Fatih Sultan Mehmed ilme ilgi duyduğu içi oğlu şehzade Bayezid’e o devrin en meşhur alimlerinden derler aldırdı. Din ve dünya ilimlerini en iyi şekilde öğrenmesini sağladı.
II. Bayezid, dinine çok düşkün, adaletli ve alim bir zattı; bu yüzden kendisine Bayezid Veli, denilirdi. Sultan II. Bayezid yedi yaşında iken, Hadım Ali Paşa nezaretinde Amasya valiliğine tayin edildi. Amasya, Selçuklular devrinden beri önemli bir ilim ve kültür merkeziydi.
Arapça ve Farsça biliyordu. Çağatay lehçesi ve Uygur alfabesini de öğrenmişti. İslam ilimlerinin yanı sıra, matematik ve felsefe tahsili de yaptı.
Sultan II. Bayezid, en kudretli oğlu sayolan Şehzade Selim’in ısrarıyla tahtından feragat etti. Bu sırada rahatsız olan padişah, yerleşmeye gittiği Dimetoka yolunda vefat etti. (26 Mayıs 1512)
II. Bayezid Dönemindeki Önemli Olaylar
Cem Sultan Meselesi
I. Mehmed’in ( Fatih), Çiçek Hatun’dan olan oğlu Cem, dokuz yaşında Kastamonu Sancak beyliği’ne atanmıştı. Babası, 1473’te Uzun Hasan’a karşı sefere çıktığında, Edirne’de bırakılarak Rumeli’nin korunmasıyla görevlendirildi. 1474’te Karaman valisi oldu.
1476’da babası tarafından Osmanlı – Rodos ilişkilerini düzenlemekle görevlendirildi. Yapılan görüşmelerden bir sonuç alamadıysa da, Rodos Şövalyeleri ile ilk teması gerçekleştirmiş oldu. Babası II. Mehmed’in ani ölümü, Cem’in yaşamında bir dönüm noktası oldu.
Cem, II. Bayezid’in padişahlığını tanımadı. Saltanat hakkından vazgeçmeyen Cem, tahtı ele geçirmek için ayaklandı. Topladığı kuvvetlerle Bursa üzerine yürüdü. II. Bayezid tarafından gönderilen kuvvetleri yenilgiye uğrattı. Bursa’yı ele geçiren Cem, hükümdarlığını ilan ederek kendi adına hutbe okuttu ve para bastırdı. Bu arada ağabeyi II. Bayezid’e elçi olarak gönderdiği halası Selçuk Hatun ile Anadolu’nun kendisine bırakılarak devletin paylaşılmasını istedi. Bu öneriyi geri çeviren II. Bayezid, Cem’e karşı harekete geçti.
II. Bayezid ordusuyla birlikte Anadolu’ya geçti ve Bursa üzerine yürüdü. İki kardeşin ordusu Yenişehir Ovası’nda karşılaştı. Savaşı kaybeden Cem, yaralı olarak Konya’ya çekildi. Burada da kalamayarak, ailesiyle birlikte Kahire’ye, Memlük sultanının yanına gitti.
Cem, Mısır’da kaldığı süre içinde Hacca gitti. Dönüşünde, Karamanoğlu Kasım Bey’in daveti üzerine Anadolu’ya geldi. Adana’da bir araya geldiği Karamanoğlu Kasım Bey ile bir anlaşma yaptı. Buna göre, Cem padişah olduğunda Kasım Bey’e Karaman bölgesini bırakacak, o da karşılığında Cem’in egemenliğini tanıyacaktı. Hemen harekete geçen Cemi kuvvet toplayıp Kasım Bey ile birlikte Konya’yı kuşattı. Ancak, Konya’yı alamadı ve bu kez Ankara üzerine yürüdü. Ankara’yı da alamayan Cem, II. Bayezid’in hızla yaklaştığını haber alınca Taşeli’ne çekildi.
Çaresiz kalan Cem, Rodos şövalyelerine sığındı. Rodos Şövalyeleri onu ellerinde tutma karşılığında her yıl 45.000 duka altın vermeyi kabul eden II. Bayezid’le anlaşmışlar, bir anlamda Cem Sultan’ı satmışlardı.
Şövalyeler Cem’i Fransa’da yedi yıl şatodan şatoya dolaştırdılar. Ona bir hapis hayatı yaşattılar. Sonta İtalya’ya getirdiler (1489). Nihayet Roma’ya götürerek Papa VIII. İnosan’a teslim ettiler.
II.Bayezid, kardeşini gözetim altında tutması karşılığında Papa’ya yılda 40.000 altın vermeyi teklif ederek, üç yıllık parayı peşin ödedi. Papa VIII. İnosan’ın yerine geçen Papa VI. Aleksander, Cem için II. Bayezid’e güvence verirken, diğer yandan da onu elinde tutmakla, Osmanlı Devleti’nin, Hristiyan dünyasına karşı hareketini sınırlamayı umuyordu.
Bu sırada İtalya’yı istila ederek Roma’ya giren Fransa Kralı VIII. Şarl, Kudüs’e düzenleyeceği Haçlı Seferi sırasında Cem Sultan’ı yanına aldı( 1495). Yolda hastalanan Cem, Napoli’de öldü. Cem’in cenazesi 1499’da Napoli’den getirilerek Bursa’da Muradiye’ye defnedildi.