Kalp Krizi Nedir ? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Kalbin yeteri kadar oksijen alamayarak ölmesine kalp krizi ( miyokard enfarktüsü ) adı verilmektedir. Oksijeni kalbin kendi damarları yani koroner damarlar getirir. Eğer koroner damalarda bir tıkanıklık veya daralma söz konusu ise kalp yeteri kadar oksijen alamaz, beslenemez. Beslenemeyen kalp dokusunda gelişen metabolik değişikler ölümcül ritim bozukluklarına yol açarak erken ani ölümlere neden olabileceği gibi bu durum uzun sürerse kalp işlevini yitirir ve kanı pompalayamaz hale gelir. Kalp krizinin ilk 20 dakikasından sonra kalp dokusunda hasar gelişmeye başlar. 6. Saatin sonunda artık hasar kalıcı olur. Kalp krizi geçirmiş kimselerde ölen dokunun yerine yenisi gelmez. İşlevsiz bir yara tabakası oluşur. Yani kalp krizinin verdiği hasar geri dönüşü olmayan bir hasardır. Bu nedenle kalp krizinde erken müdahale hem hayat kurtarıcıdır, hem de sonradan gelişebilecek kalp yetersizliğini önleyebilmektedir.
Kalp Krizi Tehlikeli Midir ? Her Kalp Krizi Ölümle mi Sonuçlanır ?
Bu insanların yaklaşık 1/3 ile ¼ kadarı daha hastaneye varamadan şikayetleri başladıktan sonraki ilk 1 saat içinde ölmektedir. Hastaneye ulaşabilen olgularda ölüm %5 – %15’ kadar düşmektedir. Ülkemizde her yıl yaklaşık 200,000 kişi kalp krizi nedeniyle kaybedilmektedir.
Kalp Krizi Riskinin Nedenleri Nelerdir ?
- Sigara içmek
- Kan lipidlerinin ( kolesterol, trigliserid ) yüksek olması
- Diyabet hastalığı
- Obezite
- Hipertansiyon
- 65 yaşını geçmiş olmak
- Stres
- Ailesinde kalp krizi geçmişi olması kalp krizi riskini arttırır.
Göğüste tam yeri belli olmayan sıkışma hissi veren ağrı olur. Bu ağrı sol kola ve çeneye doğru yayılır. Ağrı hareket etmekle artar, dinlenirken azalır, fakat geçmez. Ağrı yarım saatten fazla sürer. Ağrıyla birlikte soğuk soğuk terleme ve mide bulantısı vardır. nefes darlığı olur. İç sıkıntısı eşlik eder. Bazı insanlarda belirtileri gizli olabilir. Örneğin diyabet hastaları hiç ağrı duymayabilirler ve sadece nefes darlığı ve soğuk terleme şikayetleri olabilir. Bazı hastalarda mide ülseri ve kas ağrısıyla kalp krizi ağrısı karıştırılabilir, yanlış yorumlanabilir.
Kalbi Korumak İçin Alınması Gereken Önlemler Nelerdir ?
Hayat tarzı ve beslenme alışkanlıklarımızı değiştirerek yukarıda saydığımız bazı risk faktörlerini artık bizim için risk olmaktan çıkarabiliriz. Mesela sigara bırakılabilir, yüksek tansiyonu ve diyabet hastalığı daha düzenli takip ve tedavi ettirilebilir, daha çok meyve ve sebze tercih edilerek kolesterolden daha fakir bir diyet tercih edilebilir, düzenli egzersiz yapılabilir, ailemizde kalp hastalığı geçmii varsa düzenli kontroller yaptırılabilir ve stres altında olanlar kendilerini daha mutlu edecek şeylerle meşgul olabilirler.
Kalp Krizi Genetik Midir ?
Kalp krizi anne ve babadan genetik miras olarak çocuklara geçebilmektedir. Eğer kalp krizi 50 – 60’lı veya daha erken yaşlarda olmuşsa diğer aile fertleri için kalp krizi geçireceği anlamında anlaşılmamalıdır. Erken yaşta kalp krizi geçirme hikayesi olan ailelerin hayat tarzı ve beslenme alışkanlıklarına daha fazla özen göstermeleri ve periyodik kardiyolojik kontrolleri yaptırmaları önerilmektedir.
Genç İnsanların Kalp Krizi Geçirme Nedenleri Nelerdir ?
Son dönemlerde gençlerde görülen kalp krizleri pek çoğumuzu endişeye sürüklemektedir. Yani bugüne kadar ‘’ yaşlı hastalığı ‘’ olarak düşündüğümüz kalp rahatsızlıkları artık gençlerde de orta yaş grubunu da tehdit etmeye başlamıştır. Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin 22 Avrupa ülkesi arasında yaptığı araştırmada, 50 yaş altında görülen kalp krizi oranlarında birinci sırada olmamız maalesef bu olguyu desteklemektedir.
Sanayileşmenin getirdiği beslenme bozukluğu, rekabetçi iş ortamının getirdiği aşırı stres yükü, gençlerde sigara ve bağımlılık yapan madde alışkanlığındaki artış gençlerde kalp krizi sıklığını arttıran faktörlerden bazılarıdır. Bununla birlikte genç ölümlerin aslında çoğu gözden kaçmış doğumsal kalp adelesi hastalıklarına, kalp kapak hastalıklarına veya ani gelişen ritim bozukluklarına da bağlı olabilmektedir. Ailede genç ani ölüm hikayesi varsa mutlaka diğer aile fertlerinin de kardiyolojik muayene ve tetkiklerle kontrol edilmesi uygun olacaktır.
Kalp Krizi Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Kalp krizi şüphesi varsa zaman geçirmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Transport sırasında mümkünse aspirin çiğnetilmelidir. Erken müdahale yapılmazsa tedavinin çok faydası olmamaktadır. Çünkü zaman kaybı ölümcül ritim bozukluklarına, kalp adelesinin geriye dönüşü olmayan kaybına yol açablir. Kalp krizi tedavisinde amaç kalp hasarını en az düzeyde tutmaktır. Bu da tıkalı olan damarı açmakla sağlanabilir. Kullanılan yöntemler gidilen sağlık merkezlerine göre değişebilir. Çoğunlukla iki yöntem uygulanır. Birincisi pıhtı eritici ilaçlarla ( trombolitik ) tıkalı damarın açılması. İkinci yöntem ise katater laboratuarının olduğu merkezlerde yapılabilen balon ve stent ile tıkalı damarın görülerek açılması. Daha nadir olarak da acil by – pass ameliyatı uygulanır.