Lcd Ekran Nasıl Çalışır ?
Bir dizüstü bilgisayarı ya da LCD ekranında likit kristaller iki plaka arasında sandöviç gibi sıkıştırılmış halde bulunurlar. Plakanın birisinde yatay oluklar diğerinde ise dikey oluklar vardır. Moleküller bu olukların içerisinde durma eğilimlerindedirler. Böylece yatay ve dikey molekül katmanları oluşturulur.
Likit kristal moleküllerinden geçen ışık absorbe olmaz. Fakat likit kristaller ışığın polarizasyonu etkiler. Polarizasyon filtreleri aralarında 90 derece olacak şekilde yerleştirilirler. Aralarında likit kristaller olmadığından olmadığında bu filtreden geçen ışık diğerinde bloke edilir. Likit kristal birinci filtreye giren ışığın polarizasyonunu çevirir ve diğer filtreden geçmesini sağlar.
Likit kristaller elektrik yüklüdürler. Pikseller üzerinden saydam elektrotlara küçük elektrik akımları uygulandığında moleküller elektrostatik kuvvetlerle döndürürler. Bu olay moleküllerin arasından geçen ışığın dönüşünü değiştirir ve polarizasyon filtrelerinden geçen ışığın derecesinin değişmesine imkan tanır.
Elektrotlara bir elektrik akımı uygulandığında sıvı kristal molekülleri elektrik alanına paralel hale gelirler. Böylece gelen ışığın dönüşü sınırlandırılır. Eğer likit kristallerin her bir pikseldeki dönüşü kontrol edilirse geçen ışığın miktarı kontrol edilebilir ve pikselin aydınlanması sağlanır.
Renki LCD sistemleri de aynı tekniği kullanır. Kırmızı, yeşil ve mavi pikselleri oluşturmak için renk filtreleri kullanılır. Renkli LCD’lerde her bir piksel üç hücreye ayrılmıştır. Bunlara subpiksel de denir. Sub piksellerin rengi sırasıyla kırmızı, yeşil ve mavidir. Her bir sub piksel milyonlarca renk oluşturmak için bağımsız olarak kontrol edilebilir. Eski CRT monitörlerde ( katot ışın tüplü ) ekran rengi için benzer yöntem kullanıdı. Renkli LCD’ler ilk önce video oyunlarında kullanılırdı ve kalitelerindeki artıda bilgisayar ekranlarında aygın biçimde kullanılmaktadır.
LCD monitörlerde çözünürlük enk desteği parlaklık kontrast oranı, matriks tipi ( pasif veya aktif ) cevap süresi ( syncnate ), görüntülenebilir büyüklük önemli faktörlerdir.
LCD’ler ışık kaynağının yerleştirildiği yere göre iki çeşittir.
- Transmissif LCD
- Reflektif LCD
Transmissif LCD’ler bilgisayar, cep telefonu gibi parlak ışığa ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılır.
Reflektif LCD’ler hesap makinelerle ve dijital saatlerde kullanılır. Bu tip LCD’ler ekranın arkasındaki bir yansıtıcıyla yansıtılan ışıkla aydınlatılır.
Yüksek çözünürlüklü modern bilgisayar ve televizyon ekranlarında aktif matriks yapı kullanılır. İnce film şeklinde transistörler ( TFT ) bir matriksi polarizasyon ve renk filtrelerine eklenir. Her bir pikselin kendi transistörü vardır. Aktif matriks ekranlar daha parlaktır ve aynı ebattaki pasif matriks ekranlardan daha net görüntü sunarlar.
LCD teknoloisi diğer ekran teknolojileriyle mukayese edildiğinde hala birkaç dezavantaja sahiptir. LCD’lerin kontrast oranı plazmace CRT’lere göre daha düşüktür. LCD’lerin seyretme mesafesi plazmalara göre daha uzundur. LCD’lerin seyretme açıları diğer ekranlara göre daha düşüktür. Bu ihmal edilebilir dezavantajlarına rağmen LCD ekranların kullanım alanları büyük bir hızla artmaktadır. Fazla yer kaplamamaları estetik ve ergonomik görüntüleri LCD ekranların tercih sebeplerinin başında gelmektedir.