Sinir Sistemi Nedir ? Özellikleri ve Görevleri Nelerdir ?
Sinir sistemimizin organlarla sistemler arasındaki ilişkilerden dış dünya ile bağlantılarımızın düzenlenmesine kadar pek çok önemli görevi vardır. Bu görevleri de beyin, omurilik ve diğer sinir sistemi elemanlarıyla yürütür. Sinir sistemi deyince aklımıza ilk gelen görme, koklama, algılama, nefes alma, hatırlama ve düşünme gibi pek çok faaliyeti gerçekleştiren beynimizdir.
Sinir sistemimiz, bedenimizi iç ve dış uyarılara arşı organize eder. İç sistemler arası haberleşmenin sorumlusu da odur. Sinir sisteminin en küçük biriminin adı nörondur. Canlılarda canlılık faaliyetlerinin sürdürülebilmesi, çevresel uyarıların alınması ve uyarılara göre hücresel yapının değiştirilmesi gibi sinir sisteminin işlevlerinden nöronlar sorumludur. Bulundukları yere ve kişiye göre uzunlukları değişebilen bu hücreler elektrik sinyalleri üreterek diğer bölgelere taşırlar. Sinir sistemini ana hatlarıyla merkezi ve periferik ( çevresel) sinir sistemi olarak bölümlendirmek mümkündür. Bu bölümler kendi aralarında farklı görevleri olan ait bölümlere de sahiptir.
Sinir Sisteminin Merkezi : Beynimiz.
Sinir sistemimizin merkezi olan beynimizde 100 milyar hücre yer alır. Bu hücrelerin yaklaşık yüzde 15’i nörondur. Geri kalanı ise glia adı verilen temizlik ve beslenmeden sorumlu yardımcı hücrelerdir. Sinir sistemimizin merkezi olan beynin büyük kısmı proteinlerden oluşur.
Ayrıca vücudun farklı bölgelerinde bulunmayan bazı yağlı maddeler de beyin dokusunda yer almaktadır. Birçok faaliyeti organize eden beyin, enerjisini glikozun oksijenle yanması sonucunda alır. Oksijen beyin için çok önemlidir. Vücudumuzun yüzde 2’sini oluşturmasına rağmen vücuttaki oksijenin yüzde 25’ini beyin kullanır.
Merkezi Sinir Sistemi ve Periferik ( Çevresel ) Sinir Sistemi
Merkezi sinir sistemi, koruma altında bulunan beyin ve omurilikten meydana gelir.
Periferik ( çevresel ) sinir sistemiyse, merkezi sinir sistemi haricindeki bütün sinirler ve gangliyonlardan meydana gelir. Periferik sinir sistemimizin görevi, merkez ile organ ve sistemler arasında bağ kurmaktır. Ateşe dokunduğunuzda elinizi çekmeniz u ilişkiye en güzel örnektir.
Duyu yolları ile iletilerin alınarak merkeze aktarılması, merkez tarafından değerlendirilen bu bilgilerin ilgili sistemleri organize ederek yanıtların meydana getirmesi sinir sistemimizin başkanlığında gerçekleşmektedir. Bu işlemlerin yapılabilmesi için de sinir sistemi haricinde pek çok sistem seferber olmaktadır.