Orta yaşlardan itibaren tansiyon yükselmesi veya düşmesi bir çoğumuz için sorun teşkil etmeye başlar. Önlemeyen yüksek tansiyon şikayetleri kalp-damar hastalıklarının kötü yönde ilerlemesine, inme gibi çok ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle yüksek tansiyon şikayetleri olan kişilerin beslenme ve egzersizlere eskisine nazaran daha fazla ihtimam göstermeleri gerekir.
Yüksek tansiyonu olan hastalar nasıl beslenmeli ?
Kronik olarak tansiyonu yüksek çıkan veya anide çıkmaya meyilli olan kişiler kalp krizi, felç gibi aniden gelen ve ciddi sonuçları olan durumların oluşmaması için doktor tarafından önerilen beslenme programına sadık kalmalıdır.
Hastalara önerilen diyet ve beslenme programları kişiyi lezzetli besinlerden tamamen koparmaz ama bazı eski alışkanlıkların kökten değişmesini gerektirebilir. Burada en önemli olan husus perhize her koşulda uyabilmektir.
Yüksek tansiyon hastasının tansiyonu çıkaran gıdaların neler olduğunu bilmesi gerekir. Aşağıda yüksek tansiyon hastalarının uzak durması veya tüketirken ölçülü olması gereken besinler verilmiştir.
Tuz
Tuzun yüksek tansiyona yol açtığı neredeyse tüm dünya tarafından bilinmektedir. Bununla birlikte hangi gıdalarda ne kadar tuz olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Günlük 5-6 gram tuz vücudun günlük ihtiyacı için yeterlidir. Bundan daha fazlası kanın gereğinden daha fazla koyulaşmasına ve damar tıkanıklığına yol açmaktadır. Aşırı tuz tüketiminin böbrekler başta olmak üzere diğer organların daha çabuk yıpranmasına yol açtığı bilinmektedir.
Tuz tüketiminden uzak durmak denilince hastaların bir çoğu bundan yalnızca yemeğe katılan tuz anlamaktadırlar. Halbuki düzenli olarak tükettiğimiz bazı gıdalarda “aşırı” tuz bulunmaktadır.
Çoğu kişi bisküvi, ketçap gibi hazır gıdalarda tuz olduğunun farkında değildir. Ağza tatlı gelen ürünlerde bile imalat aşamasında tuz kullanıldığını unutmayınız. Yani marketten alacağınız neredeyse her hazır gıdada tuz veya tuz türevi bileşikler vardır.
Dondurulmuş pizza, salça, sucuk, turşu, bisküvi ve konserve ürünler…
Yüksek tansiyon hastaları tuzu azaltmak istiyorlarsa hazır gıdaların tüketimini de azaltmalıdır. Ülkemizde tuzun en fazla alındığı gıda ise ekmek. Ekmekte, pastırma veya zeytine göre tuz oranı düşük olsa da tükettiğimiz ekmek miktarı yüksektir. Üstelik ekmeği her gün tüketiyoruz.
Sadece sofra tuzu değil, her türlü tuz tansiyonu çıkaracaktır. Örneğin maden sularında bulunan bazı bileşikler tuz sınıfındadır ve aşırı tüketirseniz tansiyonunuzu çıkaracaktır.
Şarküteri ürünleri
Salam, sucuk, pastırma, zeytin, peynir gibi şarküteri ürünlerinde bol miktarda tuz vardır. Bu besinleri tüketirken az tüketmelisiniz.
Pizza
Tadı lezzetli olan pizzada yoğun oranda tuz kullanılmıştır. Ancak diğer tatlandırıcı maddeler nedeniyle siz “çok tuzlu” bir tat almazsınız.
Turşu
Turşunun sağlığa birçok yararı vardır. Ama hazırlanırken bol miktarda tuz eklenmesi gerekir. Turşu tansiyonu çıkarmada etkili besinlerdendir.
Hazır gıdalar
Hazır gıdalardaki tuzun tadı, başka katkı maddeleriyle gizlenmiştir. Bu nedenle siz hazır çorbadan, hazır salçadan pek fazla tuz almazsınız. Halbuki hazır gıdalar tansiyon hastalarına zarar verecek derecede tuz içerirler.
Şekerli gıdalar
Sadece tuz değil şeker de tansiyonu yükseltir. Üstelik şişmanlığa sebep olacağı için tansiyonun zararını da artırır. Hazır gıdalardaki yoğun şeker, bazı tuzlu bileşiklerle maskelenmiştir. Bu nedenle hazır gıdalar hem tuz hem de şeker bakımından tansiyonu yükseltir.
Doymuş yağ içeren gıdalar
Öncelikle doymuş yağ ile doymamış yağı nasıl anlayabileceğinizi söyleyelim. Eğer bir yağ oda sıcaklığında katı halde ise doymuş yağdır, sıvı halde ise doymamış yağdır.
Margarin, hayvanların iç yağları doymuş yağdır. Ayçiçek yağı ve zeytinyağı doymamış yağdır. Oda sıcaklığında “Katı” formda olan yağlar damardaki kanın akışkanlığını zorlar ve tansiyonu yükseltir.
Hazır gıdalarda genellikle doymuş yağlar ve bundan daha tehlikeli olan trans yağlar içerirler. Ürün açıklamalarında buna yer verseler de yağ içerikli bir ürün oda sıcaklığında “katı” formda ise bu sağlığa zararlıdır, ölçülü tüketilmeli veya tüketilmemelidir.
Alkol
Az miktarda alkol alımı damarların geçici olarak genişlemesine ve tansiyonun geçici olarak düşmesine katkıda bulunsa da alkol tansiyon düşürücü olarak kullanılmamalıdır. Çünkü uzun vadede tansiyon hastalığının artmasına neden olur. Alkollü içecekler yüksek miktarda kalori içermeleri, vücut ve damarlarda yağlanmaya yol açmaları ve karaciğeri yormaları nedeniyle tansiyon hastalarınca tüketilmemelidir.
Yağlı et
Fast food tarzı yiyecekler, döner, tantuni gibi bol miktarda hayvansal yağ ve tuz içeren gıdalar tansiyonun çabuk yükselmesine neden olur. Tavuğun derisi de tansiyon hastaları için zararlıdır.
Yüksek tansiyon hastaları sayılan gıdaların alımını azaltarak, sebze, meyve, tahıl ve kuruyemişleri dengeli tüketerek sağlıklarını koruyabilirler. Hasta tansiyon ilaçlarına başlamış ise tansiyonunda düzelme olsa dahi doktora danışmadan ilaçlarını kesemez veya değiştiremez.
Sık Sorulan Sorular
Tavuk tansiyonu yükseltir mi ?:Tavuğu derisi ile beraber kızartarak yerseniz tansiyonunuzu yükseltir. Haşlama olarak tüketirseniz de tavuk derisi ve yağlı suyu tansiyonu yükseltir.
Makarna tansiyonu yükseltir mi?: Eğer makarnayı bol et sulu ve yağlı yaptıysanız tansiyonu yükseltebilir.
Tatlı tansiyonu yükseltir mi ?: Ağır tatlılar, hamur işi ve yoğun şerbetli olanlar tansiyonu çıkarabilir.