Uçuk ( Herpes ) Nedir ? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Uçuk, herpes simpleks virüsleri ile oluşmaktadır. Dünyada yaygın olarak görülür. Virüslerle ilk karşılaşma çoğunlukla çocukluk döneminde gerçekleşir. İlk karşılaşmadan sonra virüs sinirlere yerleşerek belirti vermediği uyku dönemine geçer.
Genel vücut direncinin düşmesi, stres, yorgunluk, grip, diğer iltihabi hastalıklar esnasında virüs uykudan uyanarak aktif hale geçerç hormonal değişimler, kontrolsüz şeker hastalığı, yetersiz beslenme, büyük ameliyatlar gibi durumlarda sık görülür. Bu faktörlere bağlı olarak uçuk tekrarlayıcı bir hastalıktır.
AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıkların varlığında, bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçların kullanılması ( kemoterapi gibi ) sırasında göz, beyin, akciğer ve diğer organlarda hastalık yapabilir. Ölümcül olabilir. Lezyonlar yaygınlaşabilir.
Takın temas, öpüşme, ortak havlu, bardak, çatal, kaşık kullanımı ve cinsel temas ile bulaşır.
Uçuk Hastalığının Bulgu, Belirti ve Yakınmaları Nelerdir ?
Genellikle dudak kenarında çıkar. Ağız ile çalışan diş hekimlerinde parmaklarda görülür. Vücudun her yerinde çıkabilir. Genital bölge ve makatta çıkan lezyonlar sık eş değiştirenlerde olmaktadır. Genital bölgede çıkan uçuklar yayılarak erken doğum, düşük, ölü doğuma neden olabilir. Doğumda bebeğe bulaşarak beyin iltihabına sebep olur.
Uçuk çıkmadan önce karıncalanma, yanma hissi meydana gelir. Yaklaşık 1 gün sonra kızarık zemin üzerine içi su dolu kabarcıklar oluşur. Kabarcıklar patlayarak kurumaya başlar. Ağrı yapabilir. Uçuğun üzeri kabuklanır. Kabuk kaldırılırsa kolayca kanama yapar.
Kabuklanma döneminde bakteriyel iltihap gelişebilir.
Gerektiğinde kesin tanı için kültür veya serolojik tetkikler yapılabilir.
Uçuk Hastalığının Tıbbi Tedavisi Nedir ?
Uygulanacak tedaviler, uyuyan herpes simpleks virüslerini yok etmez. Sadece aktif haldeki virüslere etki eder. Asikolvir, valasiklovir, famsiklovir etken maddesini içeren kremler kullanılır. Bakteriyel iltihap gelişmişse, antibiyotikli kremler tedaviye eklenir.
Uçuk Hastalığında Beslenme Şekilleri
Dengeli ve sağlıklı beslenme bağışıklık sisteminin en büyük yardımcısıdır. Taze meyve-sebze ile işlenmiş, katkı içermeyen gıdalar tüketilmelidir.
Uçuk Hastalığında Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Küçük çocukların hijyen kurallarını iyi uygulayamaması nedeni ile uçuk kabarcıkları çıktığında anaokulu veya okula gönderilmemelidir.
- Uçuklar mümkünse bir bant ile kapatılmalıdır.
- Ellerin düzenli yıkanması yararlıdır.
- Uçukların kenarından veya üzerinden öpülmemelidir.
- Gıda ve içecekler paylaşılmamalıdır.
- Güneş ışığı uçukların çıkmasına neden olabilir. Güneşin zararlı etkisinden korunmak için dudak ve cilde güneş koruyucu krem uygulanmalı, geniş kenarlı şapka takılmalıdır.
- Aşırı egzersiz ve stres vücudun herpes viriüsüyle savaşma yeteneğini azaltır. Egzersiz hafif düzeyde yapılmalı ve stres ile savaşmak için gevşeme tekniklerinden yardım alınmalıdır.
- Kaliteli uyku ile iyi dinlenme sağlanmalıdır.
Uçuk Hastalığında Önerilen Besin Takviyeleri
- Antioksidanlar : C ve E vitaminleri iyileşmeyi hızlandırır ve virüse karşı bağışık yanıt oluşturmayı destekler. Günde 3 kez 600 mg C vitamini ve 600 mg biyoflavonoit desteği ile uçuk tedavisinde hızlı iyileşme saptanmıştır. Ayrıca E vitamini içeren yağlı karışımlar da dört saat ara ile uçuk üzerine sürülebilir. Böylece ağrı azaltılıp iyileşme süreci hızlandırılır.
- Lizin : Tekrar uçuk virüsünün gelişmesini engelleyebilir. Günlük 1-3 gram alınması önerilir. Lizin içeren kremler de iyileşmeye destek olabilir.
- Resveratrol : Deneysel çalışmalarda, % 12,5-25 rezveratrol içeren kremlerin HSV çoğalmasına engel olabildiği saptanmıştır.
- Çinko : %4 çinko sülfat içeren çözelti, uçuk ilk ortaya çıktığı anda tatbik edilmiş ve hızlı iyileşme gözlenmiştir. Daha düşük konsantrasyonlarda çinko içeren çözeltilerin de oral ve genital HSV vakalarında etkili olduğu görülmüştür.
- Propolis :Flovonoitler açısından zengin olan propolis, güçlü antiviral ve antibakteriyel özellik göstermektedir. Günde 4 kez propolis içeren kremin sürülmesi tedaviyi hızlandırmaya destek olabilir.
Uçuk Hastalığında Önerilen Bitkisel İçerikli Takviyeler
- Oğulotu : Antiviral özelliktedir ve iyileşmeyi hızlandırır. %1 oğulotu ekstresi içeren kremlerin günde 2-4 kez bir hafta boyunca sürülmesi önerilir.
- Tıbbi Nergis : Sulu etanol ile hazırlanmış tentürü antiviral özelliktedir. 2-4 ml tentür, 250 ml su içinde seyreltilerek kullanılır. Tentürü veya çayı ile uçuk üzerine kompres yapılır.
- Aloe vera : %0.5 aloe vera ekstresi içeren kremin günde 3 kez uygulanması önerilir. İyileşmeyi hızlandırmaya, ayrıca tekrar uçuk oluşumunu engellemeye destek olur.