Anemi (Kansızlık ) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Anemi (Kansızlık ) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kanda kırmızı kan hücreleri, (alyuvarlar) nu kan hücrelerinin yapısında, oksijenin taşınmasını ve bu hücrelerin kırmızı olmasını sağlayan hemoglobin bulunur. Nefes alırken akciğerdeki oksijen, bu hemoglobinin yapısına bağlanarak taşınır. Hemoglobinin kanda bulunması gereken miktarın altında olması sonucu kansızlık (anemi) ortaya çıkar. Olması gereken minimum değerler erkekte 13g/dl, kadında ise 12g/dl’dir. Bunlar dünya sağlık örgütünün belirlediği değerlerdir. 6 yaşa kadar ki çocuklarda 11 g/dl, 6-15 yaş arasında ise 12 g/dl’nin altında olması kansızlığın göstergesidir. Dünyada görülme sıklığı kadınlarda erkeklere oranla fazladır.

Kansızlık(Anemi) Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Kansızlık (anemi) hastalığının nedenleri ise şunlardır: Kan kayıpları, kırmızı kan hücrelerinin aşırı yıkımı, kurşun ve diğer toksik maddelerle olan zehirlenmeler, glutatyon veya globülin sentezlerinin bozulması, glikoliz veya hücre zarı bozuklukları, bazı enfeksiyonlar, dalağın fazla çalışması, bazı ilaçlar, yetersiz kan hücresi üretimi, temel yapı maddelerinin eksikliği (demir, folik asit, B12, protein, niasin, bakır vs.), kronik hastalıklar (kronik böbrek hastalığı, kollajen doku hastalıkları, siroz), eritroblast eksikliği (aplastik anemi, kimyasal ajanlar, antikorlar), kemik iliğinin diğer hücreler tarafından işgali (lösemi, lenfoma, multipl, myeloma), endokrin hastalıklar (miksödem, hipofiz yetmezliği, adrenal yetmezlik).

Kansızlık (Anemi) Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Ortaya çıkan şikayetler ve saptanan bulgular, doku ve hücrelere yetersiz oksijen taşınmasına bağlı olarak gelişmektedir. Anemili hastalarda yorgunluk, hafif çarpıntı ve nefes darlığı gelişebilir. İleri düzeyde bir anemide ise, bütün bu bulguların istirahat halinde görülmesinin yanı sıra; kulak çınlaması, baş dönmesi, baş ağrısı, uyuma güçlüğü, iştahsızlık, kilo kaybı, adet kanamalarının düzensizliği veya fazlalığı, adet görmeme ve iktidarsızlık gibi bulgular ortaya çıkabilir. Aneminin sık görülen bulgularından çarpıntı, anemi yüzünden dokularda oluşan oksijen açlığını gidermek amacıyla kalbin atım hızını ve her atımda pompaladığı kan miktarını artırması nedeniyle ortaya çıkar. Buna rağmen dokulara yeterli oksijen sağlanamıyorsa, solunum sayısında artma ve nefes darlığı ortaya çıkar.

Uzayan anemilerde ve yaşlı kişilere veya kalp hastalığı olanlarda kalp yetmezliğine ait bulgular gelişebilir. Anemideki en belirgin bulgulardan birisi de solukluktur. Aneminin şiddetine bağlı olarak, ağız ve göz kapağı içindeki deride ilk olarak fark edilebilen solukluk, aneminin ilerlemesi ile avuç içinde, tırnak yataklarında ve deride de belirginleşir. Anemiye yol açan neden bağlı olarak çok çeşitli bulgular gelişebilir. Örneğin demir eksikliği anemisinde, vakaların çoğunda bir belirti görülmez. Yalnızca kan tahlilleri sonucu teşhis konabilir. Eğer hastalık ilerlemiş ve şiddetli ise; halsizlik, solukluk, yorgunluk, iştahsızlık, kabızlık gibi durumlar oluşur. Fiziksel bir aktivite sırasında çarpıntı, nefes almada güçlük ve çabuk yorulma hastalığın şiddetine göre ortaya çıkar. Hastalar pika diye tanımlanan toprak ya da kil gibi yiyecek olmayan maddeleri yemek ister. Ayrıca baş dönmesi, kulak çınlaması, ağız kenarında çatlaklar, tırnakların kaşık şeklini alması, çatlaklar oluşması, dilde kızarma, çatlak ve kabarcık oluşumu, yutarken zorlanma, ağrılı yutma gibi belirtiler de görülebilir. Demir eksikliği olan çocukların yürümesi, oturması, konuşması gecikebilir. Bu çocuklarda davranış bozukluğu ortaya çıkar ve öğrenme güçleşir. Bağışıklık sistemi zayıflar ve hastalığa yakalanma ihtimali artar.

Kansızlık (Anemi) Hastalığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Altta yatan nedene göre tedavi edilir. Örneğin demir eksikliği anemisinde demir preparatları verilir, kanamaya bağlı olanlarda kanama odağı tedavi edilir. Demir eksikliği tedavisinde uygulanan yöntem, ağızdan alınan demir ilacı verilmesidir. 2 ay sonra hasta normale döner ancak demir depolarının doldurulması için uzun süre daha demir tedavisi uygulanır. Bu tedavi bir yıla kadar çıkabilir. Bebeklerde şurup ya da damla yoluyla ilaç verilir. Dışkı koyulaşır. Dişlerde siyahlaşma olabilir ama geçicidir. İlaç alımı aç karnına ya da öğün arasında olmalıdır. Çünkü böylece demir daha iyi emilir. Ayrıca C vitaminiyle beraber ilacın verilmesi emilimini artırır. Süt ve süt ürünleriyle beraber alınması sakıncalıdır, bu demirin emilimini azaltır. Besinlerle demir alımını artırmak içinse şunlara dikkat edilmelidir; Demir ette ve bitkilerde bulunur. Karaciğer, kırmızı et, dalak, yumurtanın sarısı, yeşil sebze, fındık, fıstık, kuru üzüm, pekmez, kuru baklagiller demir bakımından zengindir. Bu gıdaların alımına ağırlık verilmesi önerilir.