Cemre Nedir ? Cemre Neden İlkbaharı Müjdeler ?

Cemre Nedir ? Cemre Neden İlkbaharı Müjdeler ?

Cemre kelimesi Arapça kökenli bir sözcük olup, Türkçemizde tam karşılığı kor halinde ateş demektir. Ayrıca Mina Vadisi’nde bulunan Arafat’tan gelen hacıların atmış oldukları taşların oluşturmuş yığınlara da bu isim verilmektedir. Eski zamanlardan günümüze kadar gelen Cemre düşmesi meteorolojik bir olay olup, takvimlerde ilkbahardan önce birer hafta arayla önce havaya, daha sonra suya ve en son olarak toprağa düştüğü inanılan ve bu sayede havanın ısınması ve sıcaklığın yükselmesi olarak tabir edilmektedir.

Eski zamanlarda insanlar 365 günlük periyodu kasım ve hızır günleri diye ikiye ayırmışlardır. Kasım ( Kış ) dönemi 179, Hızır ( Yaz ) dönemi ise 186 gün olarak belirlemişlerdir. Yılın kasım dönemi 8 Kasım’da başlayıp 6 Mayıs’a kadar devam eder. 6 Mayıs’ta Hıdırıllez’in kutlanmasıyla beraber yaz dönemi yani Hızır günleri başlamış olur. Kasım ayına kasım olarak adlandırılması çok eski değildir. 1945 yılında yürürlüğe giren kanun öncesi bu aya teşrinisani adı verilirdi. Kasım, yine Arapça kökenli bir kelime olup, anlamı ise bölen’dir. Yılı böldüğü için o zamanlar bu isim verilmiş olabilir. Kasım günlerinin kırk altısında, kırk gün anlamına gelen erbain, seksen altısında da elli gün anlamına gelen hamsin dönemi başlar, böylece kiş mevsiminin en soğuk günleri olan doksan günlük süre geçmiş olur. O zamanlarda kasım günlerinin ortasını geçip de yüz gün arkada kalınca halk arasında zorlu kış günlerinin geride kaldığına inanılır. O yüzdendir ki bunun sevinci olarak ‘’ Geldik Yüze, Çıktık Düze’’ denilirdi.

Cemre’nin düşmesi şu şekildedir ; birinci cemre kasım günlerinin 105’inde (19 – 20 Şubat ) havaya, ikinci cemre kasım günlerinin 112’sinde ( 26 – 27 Şubat ) suya, üçüncü ve son cemre ise yine kasım günlerinin 119’unda toprağa ( 5 – 6 Mart ) düştüğüne ve bu sebeple düşmüş oldukları yerleri ısıttıklarına inanılırmış. Halk arasında cemrenin diğer bir ismi ise ‘’ Cemile Kadın ‘’ dır.

Cemre inanışına göre önce havanın ısınıyormuş gibi görünse de aslında gerçek öyle değildir. Meteorolojik olarak ısınma zamanı önce toprak, daha sonra hava ve en son olarak su ısınmaktadır. Yer yüzeyi yani toprak önce Güneş Işınlarını emerek önce kendini ısıtır, sonra atmosferi ısıtır. Güneş ışınlarının direk olarak yansıdığı zamanlarda atmosferin alt tabakasından geçerek toprak tarafından yutulur. Bu sebepten dolayı önce yeryüzü ısınır. Yüzeydeki hava ısınınca, yüksekteki hava daha az yoğun hale gelmektedir. Isınan hava yükselir ve daha soğuk olan hava yeryüzüne doğru çökmeye başlar. Yükselen hava genişler ve soğumaya başlar. Su buharı, bulut damlacıkları gibi yoğunlaşarak, hal değişim ısısından dolayı havalar ısınmaya başlar. Bu sırada Dünya, karbondioksit ve su buharı tarafından  yutulan kızılaltı ışınlarını yaymaya başlar. Gazların yoğunluğu Dünya üzerinde daha az olduğundan dolayı yutma işleminin büyük bir kısmı atmosferin dünyaya yakın olan alt tabakalarında meydana gelmektedir. Böylelikle atmosferin alt tabakaları aşağıdan yukarıya doğru ısınmaya başlar.

Cemre her ne kadar halk arasında folklorik bir inanış gibi görünse de cemreler düştüğü tarihlerde hava sıcaklığının gözle görülür bir şekilde arttığı gözlemlenmiştir.