Metabolizma Nedir ? Görevi ve Özellikleri Nelerdir ?

Metabolizma Nedir ? Görevi ve Özellikleri Nelerdir ?

İnsanlar bitkilerin yaptığı gibi kendi besinlerini üretemezler. Vücutlarının işlemesini sağlamak için dışarıdan yiyecek ve içecek alıp bunları enerjiye dönüştürmeleri gerekir.

Metabolizma bir organizma içinde besinlerin alımı, hareketi ve kimyasal dönüşümüyle birlikte daha sonraki atık ürünlerin uzaklaştırılmasını belirtir. Esasen besine sadece hareket, düşünme ve solunum gibi süreçleri yürütecek bir enerji kaynağı olarak değil, hücrelerin ve dokuların büyümesi ve yenilenmesi için de gerek duyulur.

Aldığımız Besinler Ne Olur?

Bir besin parçası ağızda başlayan, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar boyunca süren, rektum ve anüste son bulan bir yolculuğa çıkar. Bu süreçte sindirim sistemindeki organların her bin belirti işlevleri yerine getirir. Tükürük bezleri, pankreas, safra kesesi ve karaciğer gibi başka bezler ve organlar da sindirime katkıda bulunur.

Ağız, Mide ve İncebağırsaktan Geçen Yol

Dişler besin ağız içinde mekanik yolla ufalayarak, tükürük bezlerinin salgıladığı tükürükle karıştırır. Aslında tükürük akışı yiyeceğin kokusuna bir refleks olarak daha erken de başlayabilir. Tükürükteki enzimler nişastaları ve hayvan kökenli karbonhidratları ( glikojen) parçalayarak daha küçük şeker moleküllerine dönüştürür.

Yutma hareketlerinin yemek borusu yoluyla mideye doğru ittiği yiyecek karışımı orada hidroklorik asit gibi sindirim sıvılarıyla birleşir. Mide çalkalama yoluyla besinin hücre yapısını değiştirir. Enzimlerin etkisiyle proteinler daha küçük moleküllere ayrılır. Yemekten iki ile altı saat sonra, mide içeriğini 5 m uzunluğundaki ince bağırsağa boşaltır ve asıl sindirim süreçleri orada gerçekleşir. Safra kesesinin salgıladığı öd yağları eritirken, pankreasın salgıladığı enzimler de yağları, proteinleri ve karbonhidratları sindirir.

Sindirimin nihai ürünleri şunlardır: ekmek ve kek gibi nişastalı ve şekerli yiyeceklerden elde edilen şeker; et ve yumurta ve balıktaki proteinlerden elde edilen peptitler ve aminoasitler; yağlı yiyeceklerden elde edilen yağ asitleri.

Enmiş besin bileşenleri daha sonra incebağırsak cidarları yoluyla emilerek vücuda aktarılır. Şekerler, amino asitler ve kısa yağ asidi molekülleri parmağa benzer çok sayıda ufak çıkıntıdan geçer; bu yapılar ince bağırsağın yüzey alanını yaklaşık 200 metrekareye çıkarır ve daha fazla besin emerek verimliliği artırır. Böylece damarlara geçen besinler kan dolaşımıyla vücudun hücrelerine ulaştırır.

Kalınbağırsak ve Boşaltım

Lif gibi sindirilemeyen maddeler yola devam ederek 7 cm genişliğindeki kalınbağırsağa geçer. Kalınbağırsak sindirilmemiş besinlerde suyu emer, geri kalan atık maddeler rektum ve anüs yoluyla boşaltılır. Kalınbağırsaktaki E.coli gibi yararlı bakteriler bulunur. Bu organizmalar bağırsaklardan geçen maddelerle beslenir ve insan vücudunun kendi başına üretemediği vitaminleri salgılar.