Musevilik Dininin Tarihi Hakkında Bilgi

Musevilik DinininTarihi Hakkında Bilgi

Kudüs’teki tapınağın MS 70’te yıkılması Yahudi diasporasının başlangıcı sayılır. Yahudiler 1948’de İsrail’in kurulmasına kadar Yahudi olmayan toplumlar içinde bir azınlık olarak yaşadı.

Birçok Yahudi 2. Yüzyıldan itibaren mülteci ya da köle olarak İspanya, Fransa ve daha sonraları Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu topraklarına yerleşti. Öte yandan, bir katip çevresi Filistin kenti Yebna’da toplandı ve işgalci Romalıların hoşgörüsü sayesinde Yahudiler adına hukuksal işlevleri yerine getirmeye başladı. Bunlar ilk hahamlar olarak bilinir.

Roma İmparatorluğu’na karşı 132’de Simon Bar Kokhba önderliğinde girişilen bir Yahudi ayaklanması üç yıllık çatışmanın ardından yenilgiye uğradı. Yahudilerin Kudüs ve civarındaki bölgelerden çıkarılmasıyla diaspora ( dağılma ) dönemi başladı. Böylece Filistin ve Babil’deki haham çevreleri daha büyük nüfuz kazandı. Roma İmparatorlarının Hristiyanlığa verdiği desteğin artmasıyla birlikte, Yahudi azınlık üzerindeki baskı da arttı. Yahudiler Müslüman yönetimi altında hukuki güvenceden yararlandı, ama birçok kısıtlamaya da tabi tutuldu.

Ortaçağdan Modern Çağın Başlarına Kadar Musevilik

Musevilik ortaçağda esas olarak İber Yarımadası’nda ve Alman kentlerinde bir kültürel canlanma dönemi yaşadı. Bununla birlikte baskılara ve sürgünlere de hedef oldu. Şiddetin yüksek düzeye ulaştığı Haçlı seferlerine gittikçe pogromlar, yani örgütü sindirme eylemleri eşlik etti; ayrıca Yahudiler İngiltere’den ( 1290) ve İspanya’dan (1492) kovuldu. Modern çağa girilirken Almanya’da yaşayan Yahudilerin sayısı 12,000’e vardı. Kuzey Amerika’ya ilk Yahudi göçmenler 1646’da yerleşti.

Aydınlanma Çağı’ndan İsrail’in Kuruluşuna Kadar Musevilik

Batı Avrupa ve ABD’de 19, yüzyıldan itibaren Aydınlanma akımına bir tepki olarak Museviliğin farklı kolları ortaya çıkmaya başladı. Gelenekçi Yahudiler daha içe kapanmacı bir tutumu seçerken, diğer kesimler dış topluma kaynaşmayı yöneldi. Yahudiler bir azınlık olarak yaşadıkları toplumlarda eşit haklar kazanma mücadelesine eskisinden daha fazla sarıldı. Bu hedefe Fransız Devrimi’nin ardından ilk kez Fransa’da ulaşıldı. Nazilerin 1933’te Almanya’da iktidara gelmesi, emsali görülmemiş anti-Semitik eylemlere yol açtı. Wannsee Konferansı’nda ( 20 Ocak 1942) Alman denetimi altındaki bölgelerde Yahudilere yönelik sistematik kitlesel kıyım kararı alındı. Bir Yahudi yurdu oluşturmayı amaçlayan başarılı bir kampanyanın sonunda David Ben Gunon 14 Mayıs 1948’de İsrail devletini ilan etti.