Budizm’de Meditasyon ve İbadet Şekilleri Nelerdir?
Budizm aydınlanmaya varmayı sağlayan birçok yol barındırır. Meditasyonla ( kişinin iç dünyasına dönmesi ) birlikte, dövüş sanatları ve puca’lar gibi günlük uğraşlara katılmak da yararlıdır.
Meditasyon Budist ibadetin merkezinde yer alır. Amacı zihni dikkatli ve bilinçli davranmaya alıştırmak, iç dünyayı denetlemek ve böylece bu dünyada manevi kurtuluşa varmaktır. Meditasyon sırasında kişi iç duygularını olduğu gibi gözlemler. Birbirini tamamlayan iki ana meditasyon türü vardır:
- Vipassana ( Kavrayış meditasyonu )
- Samatha ( Dinginlik meditasyonu )
Vipassana bedeni, duyguları ve düşünme süreçlerini, tanıma güçlüğünü aşma yönünde bir kavrayış kazandırır. Samatha yoğunlaşmayı ve böylece kararlı biçimde düşünceye dalmayı sağlar.
Budizm’de Konuşma Jestleri ve Kutsal Sesler
Mudra’lar Budist sanatta önemli bir yer tutan simgesel el hareketleridir ve Tantra Budizmi’ne özgü meditasyon egzersizinin bir parçasıdır. Meditasyona dönük mudraları kullanmak aydınlanma yolunda kişinin zihin durumlarına katkıda bulunabilir. Genelde Sanskrit dilinde olan mantralar kişinin hem yüksek sesle, hem de içinden okuyabileceği kutsal heceler ve kelimelerdir. Tekrarlamalar meditasyon yapan kişinin dingin bir zihin durumuna girmesini sağlar.
Budizm’de Kültler ve Şenlikler
Pucca Budizm’in en önemli ayinidir. Özel pucalarda ev sakinlerinin önüne kandiller, buhur çubukları ya da çiçekler konur ve kutsal metinler ezbere okunur. Lumbini, Bodhgaya, Samath ve Kushinara gibi Budist hac yerlerinde de kalabaliık toplu pucalar düzenlenir.
Her Budist ülkenin kendine özgü bayramları vardır. Japonya’da Buda’nın doğum günü kiraz çiçeklerinin açışı sırasında düzenlenen Çiçek Bayramı’yla ( Hana Matsuri ) kutlanır. Tibet Budistlerinin en büyük bayramı 15 günlük yeni yıl şenliği ‘’ Losar ‘’ dır. Budizm’i Tibet’e getiren Padmasambhava’nın doğum günü de kutlanır. Ortak Visakha şenliğinde Buda’nın hayatı ve aydınlanması anılır. Budizm’de çok az sayıda kişisel şenlik varıdr; örneğin, bir keşisin ailesi bu makama gelişini kutlar.
Mücadeleci Budizm
Siyasal ve sosyal sorunlara Budist çözümler bulmaya çalışan hareketler vardır. Günümüzün en etkili Budist şahsiyetlerinden biri olan Vietnamlı Zen öğretmeni Thich Nhat Hanh ‘’ mücadeleci Budizm ‘’ kavramını ortaya atmıştır. Tibet’in kurtuluşu birçok Budist hareketin hedefidir. Tibet’in Çin Halk Cumhuriyeti tarafından işgal edilmesinden beri 14. Dalay Lama çatışmaya barışçıl bir çözüm bulma çabası içindedir. 1960’lardaki Çin kültür Devrimi sırasında Tibet’teki birçok önemli tarihsel ve kültürel yer yağmalandı ya da tamamen yıkıldı.