Neden Çoğu Korelinin Adı ‘’ Kim ‘’ ?

Neden Çoğu Korelinin Adı ‘’ Kim ‘’ ?

Bir Güney Kore atasözü der ki; ‘’ Namsan Dağı’nın tepesinden Seul’un ortasına bir taş atsan, bu taş illa ki soyadı Kim ya da Lee olan birinin kafasına düşer.’’ 50 milyonu aşkın nüfus içinde, beş Güney Korelinin birinin adı ‘’ Kim ‘’dir. Devlet başkanı Park Geun-hye’dan rapçi PSY’ye ( Park Jae-Sang ) kadar neredeyse on kişiden birinin adı da Park’tır. Toplamda bu üç soyadı, bugün Güney Kore nüfusunun neredeyse yarısını oluşturuyor. Komşu Çin’de yaygın kullanımda 100 soyadı var. Japonya’da 280,000 civarı farklı soyadı var. Peki Korelilerin soyadları arasında çeşitlilik neden bu kadar az ?

Bu sorunun cevabının bir kısmı Kore’nin uzun yıllardır süren feodal geleneğinde gizli. Dünyanın diğer bölgelerinde olduğu gibi, Joseon hanedanlığına ( 1392-1910 ) kadar soyadına nadir rastlanıyordu. Soyadı, yangban adındaki çok az sayıda aristokratın sahip olduğu bir kraliyet imtiyazıydı. Köleler ve katiller, şamanlar, fahişeler, sanatkarlar, tüccarlar, münzeviler gibi toplumdan dışlanmış kişiler, soyadı gibi bir lükse sahip olamazdı. Yerel aydınların önemi artınca, Goryeo handedanlığının (918-1392) kurucusu Wang Geon, sadık vatandaşları ve hükümet görevlilerini ayrı tutmak amacıyla onlara soyadı bağışlayarak bu katılığı yumuşatmaya çalıştı. Toplumda yükselme ve terfi yolu açan devlet memurluğu sınavı gwageo, sonava girenlerin bir soyadı ile kaydolmalarını gerektiriyordu. Bu yüzden elit halk, bir soyadı ediniyordu. Soyadı almak, başarılı tüccarlar arasında da yaygınlaştı. Soyağacı kitabı ( jakbo ) satın alarak elit bir soy sahibi oluyor ve o soyadını kullanmaya başlıyorlardı. 18, yüzyılın sonlarına doğru evrakta sahtecilik her yere yayıldı. Pek çok aile kütüklerde oynama yaptı. Örneğin, bir soy sona erdiğinde, soyağacı kitabında onun akrabası olmayan bir isim belli bir ödeme karşılığında o soyun altına yazılabiliyordu. Böylece bir yabancı, asil bir soyadına sahip oluyordu.

Eski Kore’de kraliyet üyelerince kullanılan Lee ve Kim gibi soyadları, taşralı elitler ve sıradan halk tarafından tercih ediliyordu. Çin’de ortaya çıkan bu soyadları, Kore saltanatınca benimsendi ve bu soyadlarında yedinci yüzyılda soyluluk çağrıştıran Çin soyadları model alındı. ( Çoğu  Kore soyadı bir Çin karakterinden.) Birinin soyunu aynı soyadlı diğerlerinden ayırt edebilmek için o grubun kökeninin olduğu yerin ismi ( bongwan) isme ekleniyordu. Köken, resmi belgeler dışında kimliği belli olmadan yayılsa dahi, Kim’lerin 300’e yakın  bölgesel kökeni var. ( Gyeongju Kim ve Gimhae Kim gibi ) İsimlerdeki bu kısıtlılık, kimin kiminle kan bağı olduğuna dair bilinmezliğe yol açabiliyordu. Böylece Joseon döneminin sonlarında kral, aynı bongwan’a sahip kişiler arasındaki evliliği yasakladı. (bu, 1997’de kaldırılan bir kısıtlama ). 1894’te Kore’de sınıfsal tabanlı sistemin kaldırılmasıyla, sıradan insanların da soyadı almaları mümkün oldu. Alt sınıftakiler genellikle efendilerinin soyadlarını ya da yaygın kullanılan bir soyadını tercih etti. 1909 yılında yeni bir nüfus sayımı yasası yürürlüğe girdi ve bu yasa tüm Korelilerin bir soyadı almasını gerekli kıldı.

Önceden bir kişinin kökeninin statüsünün önemli işareti soy kökenleri bugün artık Koreliler için aynı anlamı taşımıyor. Yine de Park, Kim ve Lee klanları artışta. Hükümet verilerine göre, Kore vatandaşlığına kabul edilen Çinli, Vietnamlı ve Filipinler’den olan yabancı vatandaşların, yaygın soyadı seçimi Kim, Lee, Park ve Choi’den yana oluyor. Örneğin, Moğol Kim soyu ya da Taylandlı Park soyu. Sonuç olarak, bu iç ismin popülaritesi daha uzun yılar sürecek gibi görünüyor.