Gökdelen Nedir ? Nasıl Yapılır ? Özellikleri Nelerdir ?
Gökdelenler yüksekliğe duyulan hayranlığı tutumlulukla biraraya getirir. Yükseklik beraberinde bir dizi tehlikeyi de getirir; bu nedenle güvenlik önlemleri çok önemlidir.
Gökdelenler, tutumlu bir bakış açısıyla, bir çelik kafes üstüne inşa edilir. Binanın geometrisi mümkün olan asgari destekleme maliyetiyle azami miktarda kullanılabilir kat alanı elde edilebilecek şekilde tasarlanır. Çok yüksek binalarda rüzgara bağlı yan yüklere direnç özel bir güçlük yaratır. Binanın yüksekliği artıkça, rüzgar kuvveti doğrusal değil, katlamalı bir artış gösterir. Uygun yapı tasarımı açısından bunun kesinlikle gözetilmesi gerekir.
Gökdelenlerde Çelik Kafes İnşası Nasıl Yapılır ?
Gökdelenlerin çoğı çelikten yapılmış bir iskelet yapı üstüne inşa edilir. Ahşap konstrüksiyonlu bir binada olduğu gibi, dikey kolonlarla ve yatay kirişlerle bir destekleyici kafes kurulur. Dikey kolonlar bütün yükü münkün olduğu ölçüde dikey olarak zemine yönlendirir. Çelik kafes genelde dikey, yatay ve çapraz çelik putrellerden oluşur; bunlara dökme betonerme birimler ve dış duvar panoları takılır.
Gökdelenlerde Güçlendirici Sistemler Nelerdir ?
Dikey destek yapılarının birkaç türü vardır: Çelik kafesler, beton çekirdekler, iç içe tüp düzenekler ve mega yapılar. Çelik kafeslerde, sabit duvar birimleri takılmış dikey kolonlar binanın orta kesimine yerleştirilir. Tüplü destek yapılarında binanın dış örtüsü tüp şekili bir enine kesit olarak oluşturulur. Bunlar gökdelenler için e güvenli destek iskeletleri sayılır.
Gökdelenlerde Güvenlik Nasıl Sağlanır ?
Gökdelenlerin doğal afetlerden kaynaklanan basınçlar gibi olağanüstü yüklere, yangınlara ve terörist saldırılarına karşı da dayanıklı olması gerekir. Yangın denetim mevzuatı temel destek yapısının yangın ısısına iki-üç dakika dayanması şartını öngörür.
Depreme yatkın bölgelerde gökdelenler beklenmedik titreşimleri dengeleyebilecek yapıda olmalıdır. Bu nedenle, temel, kırılmaksızın yerle birlikte sallanan esnek malzemelerden yapılır. Yeni geliştirilmiş bir sistem, sallantıları saptar ve bilgisayar kontrolü hidrolik silindirleri devreye sokarak binanın konumunu ayarlar.
Diğer güvenlik önlemleri de vardır. Asansörler ve acil çıkış kapıları yangına dayanıklı kafesler içinde yer alır. Asansörlerin kumanda panoları güvenlik açısından kalın çelik duvarların ardına yerleştirilir. Ayrıca yangının sıçramasını önlemek amacıyla katların arasında hava boşlukları bırakılır.