Otomobillerin içerisinde veya daha da genişletirsek motorlu araçlar içerisinde elektrik enerjisi çok önemli bir görevi bulunmaktadır. Ancak araçlar stabil halde dururken bu enerji bünyelerinde mekanik olarak yer almaktadır. Bu mekanik enerjisi elektrik enerjisine çeviren parça alternatördür. Bir başka değişle alternatör yada şarj dinamosudur. İki farklı parça olarak düşünülse de farklı isimleri olan aynı parçadan söz ettiğimizi söyleyelim. Bu parçanın görevi yukarıda söylediğimiz gibi araç için gerekli olan elektrik enerjisini üretmektir. Motor kaputunun altında yer alan bu parça yuvarlak bir şekle sahiptir. İçerisinde yer alan bobinler rahatlıkla dışarıda görülebilmektedir. Çalışma mantığı ve arıza durumunda yapılacakları da kısaca sizlere anlatmaya çalışalım.
Alternatör Nasıl Çalışır?
Kontağı çevirdiğinizde ilk olarak gösterge panelinde yer alan birçok ışık yanacaktır. Bunlardan dikkat çekenlerden ikisi yağ işareti ve şarj göstergesidir. Bu iki lamba motor çalıştığında otomatik bir şekilde söner. Bu esnada alternatör yani şarj dinamosu elektrik enerjisini üretmeye başlar ve motor devri ile değişim gösterir. Bu göstergenin amacı aracın sürücüsüne şarj dinamosunun çalıştığını göstermektedir.
Bu kağıt üzerinde basit bir şekilde alternatörün nasıl çalıştığı kısaca anlatılmasıdır. Ancak motor içerisinde çalışması farklı bir şekilde gerçekleşmektedir. Aslında anlatımı biraz daha farklı olacaktır. Krank kasnağına bir kayış ile bağlıdır. Bu kayış sayesinde hareket alan dinamo sistemi şarj lambasının yanmasına yardımcı olmaktadır. Eğer bu lamba araç çalışır vaziyette olduğu bir esnada yanarsa mutlaka araç stop edilmelidir. Bu çünkü akümülatörün bozulduğunun ve içeri de bir problemin olduğunun işaretidir. Bu şekilde sürücü uyarılarak soruna dikkat etmesi bildirilmektedir.
Şarj dinamosunun bozulması demek araç içerisinde önemli sorunların yaşanmasına neden olacaktır. Öncelikle bu parçada sorunun yaşanması demek akünün zayıflamasına ya da bitmesine neden olacaktır. Çünkü akümülatörün ana görevi aküyü şarj etmek ve aynı zamanda doldurmaktır. Bu sayede akü daha uzun süreli olarak kullanılacaktır. Şarj dinamosunda problem olursa genelde aşağıda bahsedeceklerimizden kaynaklanacaktır.
Akümülatör Bozulursa Olabilecekler
Dinamo içerisinde yer alana kömürün bitmesi, aynı şekilde bir ses gelmesine neden olan bilyaların bozulması, konjektörde yaşanabilecek arıza, diyot arızası veya genelde en çok rastlanan sorun olan kayışın gevşemesi ya da kopması hadisesinin yaşanmasıdır. Akümülatörün bozulduğunun işareti olan temel sorunlar bunlardır. Kayışın kopması çok gergin olmasından ya da arabada yaşanan bir hararet yüzünden olabilir. Aynı şekilde kayış gerekli gerginliğe sahip değilse de enerji gerekli şekilde üretilmeyecektir.
Şarj dinamosunun arızalandığının anlaşılması her sürücü tarafından anında fark edilemeyebilir. Bu durumda araç üreticileri sürücüyü uyarmak için bir uyarı ışığı yakmaktadır. Kırmızı renkte akü şeklinde bir ışık araçta aniden yanmaya başlarsa bu şarj dinamosunda arıza olduğu anlamına gelecektir. O an yapmanız gereken aracınızın hemen stop etmek olacaktır. En yakın oto sanayisine veya bir servise giderek aracın bu ışığı neden yaktığını kontrol ettirmeniz ileri de yaşanacak büyük sorunların önüne geçmenize yardımcı olacaktır.