Atmosfer Nedir ? Katmanları Nelerdir ?
Atmosfer diğer adıyla gaz yuvarı Dünya’mızı çevreleyen bir gaz ve buhar tabakasına verilen ad olarak tabir edilmektedir.Yer çekimi sayesinde Dünyamızda tutunan Atmosferin oluşumu genellikle iç katmalardan kaynaklanan gazların yanardağ etkisiyle yüzeye çıkması sonucu oluşmaktadır.Diğer bir oluşum süreci ise Dünya dışı maddelerden beslenmesi ve etkilenmesi sonucu olur.
Atmosfer oluşum itabariyle içerisinde %78 Azot, %21 ‘lik kısım ise Oksijenden oluşmaktadır.Geriye kalan % 1’lik kısım ise çeşitli gazlardan meydana gelmektedir.Bunların başında karbondioksit,helyum,neon,kripton,ksenon ve hidrojen gazları gelmektedir.
Atmosferin Katmanları Nelerdir ?
Dünyamızı çevreleyen atmosfer içerisinde bulunan gazların yoğunluğuna göre çeşitli katmanlar oluşmuştur.
- Troposfer : Atmosferin yere yakın olan en alt katmanıdır.Troposfer katmanı Atmosferin en önemli katmanlarından bir tanesidir.Nedeni ise içerisinde bulundurmuş olduğu %75 gaz oranı ve su buharının tamamının burada olmasıdır.Yer yüzünde gerçekleşmekte olan bütün doğa olayları (kar,yağmur,sis,bulut v.b.) bu katmanda oluşmaktadır.Troposferin alt kısmı dünyadan yansıyan güneş ışınları sayesinde sıcaktır.Üst kısımlara çıkıldıkça sıcaklık düşmektedir.
- Stratosfer : Troposfer katmanının bitiminden 50 km yüksekliğe kadar uzanmaktadır.İçerisinde su buharı bulundurmadığı için dikey hava hareketleri meydana gelmez sadece yata hava hareketleri ( Rüzgar ) gözlemlenmektedir.Stratosfer katmanında sıcaklık ortalama –45 C’dir.Buradaki sıcaklık değişiklik göstermez.Bu katmanda yer çekimi azaldığı için cisimler kendi ağırlıklarını kaybederler.
- Mezosfer : Mezosfer katmanı Stratosfer’in bitiminden itibaren 80 Km yüksekliği ulaşabilmektedir.Bu katman herkesin bildiği Ozonosfer ve Kemosfer olarak iki kısımdan oluşmaktadır.Ozonosfer Güneşten gelen tehlikeli Ultraviyole ışınları izole ettiği için yeryüzünde yaşamını sürdüren canlılar için hayati önem taşımaktadır.Kemosfer ise Ozonosfer kadar olmasada o da zararlı ışınları engeller.Ayrıca gazların İyonlara ayrıştığı yer burasıdır.
- Termosfer : Mezosfer katmanının bitiminden itibaren 400 Km yükeliğe ulaşır.Bu katmanda güneş ışınları aşırı hissedilebilmektedir.Güneş ışığının etkisine göre sıcaklığı 200 ile 1600 C arasında değişmektedir.Bu katmanda gazlar artık tamamen iyon halini almıştır.İyonlar arasında elektron alışverişi daha iyi olduğundan bütün haberleşme sinyalleri ve radyo dalga frekansları bu katmanda bulunmaktadır.
- Ekzosfer : Yeryüzünden itibaren 10.000 km yükseliğe ulaştığı bilinmektedir.Atmosferin en üst katmanıdır.Uzaya fırlattığımız uydular genellike bu katmanda bulunmaktadır.Yer çekimi çok azdır.Bu katmandan sonra herhangi bir sınır olmadığı için bundan sonra uzay boşluğuna çıkılmaktadır.Burada gazlar çok seyrektir.