Bayır Turpu Nedir? Özellikleri, Faydaları, Zararları ve Kullanıldığı Yerler Nelerdir?

Photo of author

By Bilgio.Net

Bayır Turpu Nedir? Özellikleri, Faydaları, Zararları ve Kullanıldığı Yerler Nelerdir?

Cochleraria sözcüğü Latince kaşık demek olan cochlear sözcüğü kökenlidir.

Bitkinin anavatanı Güney Avrupa olduğu ileri sürülmektedir. Bitki ile birçok yerde yabani olarak karşılaşılmaktadır. Buna neden olarak tüm dünyada tarımının yapılması gösterilmektedir. Bununla birlikte anavatanının Karadeniz kıyıları olduğunu ileri sürenlerle de karşılaşmaktayız.

Plinius bitkinin akrep ve yılandan koruduğunu, her türlü zehire karşı panzehir olduğu yazmaktadır. Güney Avrupa’da çok eskiden beri tarımı yapılmaktadır.

Bayır Turpu’nun Tıbbi Nitelikleri Nelerdir?

Antibiyotik, ateş düşürücü, ağrı dindirici, balgam söktürücü, iltihap temizleyici, idrar söktürücü, uyarıcı.

Bayır Turpu’nun Kullanıldığı Yerler Nelerdir?

Astım, baş ve diş ağrısı, bitkinlik, bronşit, diş etleri iltihapları, iştahsızlık, kansızlık, ödem, öksürük, peklik, raşitizm, romatizma, gut hastalığı, ses kısıklığı, yoğunluk.

Bayır Turpu’nun Botanik Bilgisi

Nemli, kumlu ve iyi gübrelenmiş topraklar sever. Çok yıllıktır ve boyu 100-150 cm arasında değişir. Silindir veya pancar görünümlü kökü, dıştan kahverengi içten beyaz, çok uzun ve çok başlıdır. Yaprakları uzun saplı, çok büyük, kenarları kertiklidir. Bitkinin ortasından çıkıp dikine uzayan çiçek sapı üzerindeki yapraklar sapsız, uzun, mızrak görünümlüdür. Beyaz çiçekler haziran ve temmuz aylarında salkım halinde açar. Bitkiyi çoğaltmak için kökünden yararlanılır.

Bayır Turpu’nun Nelerinden Yararlanılır?

Kökünden ve az da olsa yapraklarından yararlanılır.

Bayır Turpu’nun Toplanması ve Saklanması Nasıl Yapılır?

Kökler eylülden şubat ayına kadar topraktan çıkarılıp taze olarak kullanılır. Tazeliğini korumak için uzun süre kuma gömülerek serin, karanlık bodrumlarda saklanır. Boylamasına dörde bölünen kök 50 derecelik fırında kurutulup toz durumuna getirilerek de saklanabilir.

Bayır Turpu’nun Kokusu ve Tadı Nasıldır?

Gözleri yaşartıcı keskin kokusu, keskin bir tadı vardır. Bunun sebebi içindeki sinigrin ve mirosin glikozit enzimlerinin etkileşip parçalanması sonucu oluşan allil ve butil hardal yağıdır. Kaynatıldığında keskinliğini kaybeder.

Bayır Turpu’nun Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Yüksek ölçüde alındığında mide ve bağırsak mukoza tabakasını tahriş eder, böbreklerde kanamalara neden olur. Aşırı ishallerde veya aşırı gece terlemelerinde kullanılmasına ara verilmelidir. İçindeki hardal yağı bulunması nedeniyle alerji yapabilir. Rendelerken dikkatli olunmalıdır, gözleri tahriş edebilir.

Rendelenerek veya ince dilimlenerek deriye konulduğunda veya bağlanıldığında yanma hissedilmeye başlanınca alınmaz bırakılırsa, deride yaraların oluşmasına neden olabilir.

Bayır Turpu’nun Kullanma Biçimleri Nelerdir?

İçten ve dıştan uygulanır.

Bayır Turp’undan Yararlanma Yöntemleri Nelerdir?

Çoğunlukla kökünün taze preslenmiş suyu ve ince rendesi kullanılır. Ayrıca şurubundan, şarabından, tentüründen de yararlanılır.

Bayır Turpu’nda Bulunan Bazı Maddeler Nelerdir?

Sinigrin, eterli yağ, asparagin, argirin, peroksidaz, oksidaz, glutamin, organik kükürt bağlantıları, kükürt, peroksit, potasyum birleşimleri, yüksek oranda C vitamini.

Bayır Turpu Hakkında Kısa Açıklamalar

  • İştah açıcı olarak yemeklerden önce rendelenmiş bayır turbu yenmelidir.
  • Bitkinlik ve aşırı yorgunluk duyanlar uzun süre yemeklerde bayır turbu yemelidir.
  • Raşitizmli çocuklara her gün az ölçüde bayır turbu verilmelidir.
  • Diş eti iltihabına karşı bayır turbu yaprağı her gün sakız gibi çiğnenmelidir.
  • Taze preslenmiş suyu koli basillerini süratle öldürür.
  • Şeker hastaları devamlı bayır turbu yemelidir.
  • Astımlıların gece yatmadan önce 1 kagve kaşığı veya 1 bıçak ucu rendelenmiş bayır turbu yemeleri önerilmektedir.
  • Günde 10 veya 20 gr bayır turbu yemek soğuk algınlığının kısa sürmesini sağlar. İçindeki kükürtlü hardal yağı, nezleye neden olan virüsleri öldürür. Ayrıca bakterileri ve mantarları da yok edip bağışıklık sistemini güçlendirir. Bayır turbu taze rendelendiğinde etkisi çok yüksek değerdedir, bekletmeden yenmelidir.
  • Çok eskiden beri mutfakta baharat olarak kullanılmaktadır.
  • Kozmetik olarak da kullanılmaktadır.

 

 

Yorum yapın