Bitkilerin Anatomisi Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Bitkilerin Anatomisi Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Damarlı bitkilerin hemen hepsi aynı temel anatomiye sahiptir. Saplar, ışık ve karbondioksit emen yapraklar, su ve mineraller emen kökler.

Tohumlu bir bitkinin temel bileşenleri kök, yaprak, sap ya da filizler ve yılın belli dönemlerinde çiçekler ve meyvedir.

Kökler – Toprakla Temas

Bir bitkinin kökleri birkaç önemli rol oynar. Bitkiyi sıkıca yere bağlayarak dengeyi sağlar. İnce kök tüyleri topraktan su ve erimiş mineraller emer. Havuç gibi bazı bitkilerin özellikle kalınlaşmış kökleri büyük miktarda besin depolamaya yarar. Bitki çiçek ve meyve üretmek için daha sonra bu rezervi çeker.

Sap – Destek Sistemi

Sağlam yapılı sap, bitkinin yaprakları, çiçekleri ve meyveleri için destek işlevi göstermesinin yanı sıra, suyu yukarıya doğru taşıyarak yapraklara ulaştırır ve onlardan aldığı besinleri bitkinin geri kalan kesimine dağıtır. Bu işlem bitkinin damar demetleri denen doku sistemindeki dar borucuklarla gerçekleşir. Filizler genellikle ışığa doğru büyür; çalılarda ve ağaçlarda olduğu gibi, bazen odunsu bir yapı kazanabilir.

Yapraklar – Fotosentez Düzenekleri

Bir bitkinin yeşil yaprakları fotosentez süreciyle besin üretir. Bu işlem yaprak hücreleri içindeki kloroplastlarla gerçekleşir. Fotosentezle üretilen şeker damar demetleri aracılığıyla bitkinin geri kalan kesimine dağıtılır ve hücreleri besler. Su dağıtımı da aynı şekilde sağlanır. Damar demetleri çoğu kez bir yaprağın alt tarafındaki damarlar biçiminde açık seçik görülebilir. Yapraklar yarık biçimli gözenekler aracılığıyla havadaki karbondioksiti çeker. Ağırlıklı olarak yaprağın alt tarafında yer olan bu gözenekler, fotosentez sırasında üretilen fazla suyu ve oksijeni atmak üzere genellikle gündüz vakti açılır. Karbondioksit, gerek duyulana kadar bitkinin hücrelerinde depolanır.

Yaprakların kütikül denen üst yüzeyi çoğu kez mumsu bir örtüyle kaplıdır; aynı örtü bitkiyi su kaybına ve sert güneş ışınlarına karşı korumak üzere bazen alt yüzeyde de yer alır.

Çiçekler ve Meyveler

Biyolojik açıda, çiçek açan bitkiler, büyümesi güdük kalmış ve değişime uğramış saplardır. Bitki familyasına bağlı olarak, anatomileri son derece değişkendir. Çiçekler temelde özelleşmiş birkaç yaprak biçiminden oluşur. Genellikle yeşil olan ve sıradan yaprakları andıran çanak yapraklar, henüz açılmamış çiçeklerin iç kısımlarını korur. Çoğu kez çarpıcı renkli taç  yapraklar tozlaşma için nektar peşindeki böcekler ve başka hayvanları çekmeye yarar. Bitkinin taç yapraklar halkası içinde yer kalan üreme organları, yani eril stamenter ve dışı pistil boyuncuk, yumurtalık ve tepecik bölümlerinden oluşur. Boyuncuk, çiçek tozlarını alan tepeciği tohumlara dönüşecek yumurtacıkların yer aldığı yumurtalığa bağlar. Her enil stamen bir saptan ve çiçek tozunu tutan bir başçıktan oluşur. Tozlaşmadan sonra yumurtacık olgunlaşarak tohuma, yumurtalık ise gelişerek meyveye dönüşür. Meyve içindeki tohumları korur ve çevreye dağılmasını sağlar. Meyvenin görünüşü bitkinin kendine özgü yayılma mekanizmasına uyarlanmıştır.