Tohumlu Bitkiler Nedir? Başlıca Özellikleri Nelerdir?

Tohumlu Bitkiler Nedir? Başlıca Özellikleri Nelerdir?

Tohumlu bitkilerde embriyo ya da fidan, besin stoğunun yer alıdğı tohum zarfına sarılıdır. Bu yapı, tohumun su kaybından ve diğer çevre tehlikelerinden korunmasını sağlar.

Tohumlu bitkiler 235,000’i aşkın türü kapsayan son derece çeşitli ve geniş dağılımlı bir bitki grubudur. Üremede sporlar yerine tohumlar kullanılar. Grup iki ana kesime ayrılır. Kozalaklı ağaçlar ve sikadlar gibi gimmospermler, yani açık tohumlu bitkiler; çok daha kalabalık olan angiospermler, yani kapalı thumlu bitkiler. Birinci grupta tohumlar yere düşüp çimlenirken, ikinci grupta tohumlar daha sonra meyveye dönüşen tohum bölmesi ya da yumurtalık içinde korunur.

Rüzgar ya da Hayvan Aracılığıyla Tozlaşma

Açık tohumlu çiçekler ya tamamen eril ya da tamamen dişi olur. Birkaç demet çiçek biçimindeki bu yapılara kozalak denir; her ağaçta genellikle hem eril, hem de dişi kozalak bulunur. Açık kozalakların saçtığı eril çiçek tozları rüzgarla aynı ağaçtaki ya da komşu ağaçlardaki dişi çiçek tozlarına taşınır. Tozlaşmadan sonra oluşan tohumlar olgunlaşınca, kozalak pullarını itip açar ve rüzgarla çevreye dağılır.

Kapalı tohumlu bitkilerin tozlaşma sistemleri daha değişkendir ve son derece özelleşmiş olabilir. Bir çiçekte hem dişi, hem de eril üreme organları bulunur. Her türün, kendi içinde tozlaşmayı önleyici yapısal mekanizmaları vardır.

Kapalı tohumlar bitkilerin çoğunda, böcekler ve  başka hayvanlar eril organlardan dişi üreme hücrelerine çiçek tozları taşır ve bunun karşılığını nektarla alır. Tohumların dağılması için tamamen rüzgara muhtaç olan açık tohumlu bitkilere oranla tozlaşma daha az tesadüfe bağlıdır. Çiçek açan birçok bitki türü kuşlar, yarasalar be böcekler gibi belirli hayvan grubuna uyum göstermiştir. Bu uyumun niteliği çiçeklerin biçimini, kokusunu ve rengini etkileyebilir. Hatta arı orkidesi gibi bazı orkide türleri, erkek böceklerin çiçekleri tozlaştırması için bir dişi böceğin biçimine ve kokusuna bürünür.

Tohumdan Bitkiye

Tohum, döllenmeden sonra genellikle yere düşer, su emer ve çimlenme denen süreçle bir filize dönüşür. Kapalı tohumlu bitkiler iki gruba ayrılır; Çimlenme sırasında tek bir çim yaprağı ( katiledon) çifti oluşturan ve paralel yaprak damarları bulunan tek çenekliler; bir filizde iki çim yaprağı çift veren ve ağımsı bir damar yapısı olan iki çenekliler. Tek çenekliler arasında orkideler, zambaklar ve otların yanı sıra pirinç ve buğday gibi önemli tarımsal bitkiler de sayılabilir. İki çenekliler ise meşe gibi ağaçların yanı sıra lahana,kaktüs ve gül gibi daha küçük bitkileri kapsar.