Erik Nedir ? Besin Değeri, İçerdiği Bileşikler, Faydaları ve Zararları Nelerdir ?
İngilizce Adı : Plum
Bilimsel Adı : Prunus Domestica
Erik Nedir ? Erik Hakkında Bilgi
Erik insanlar tarafından tarımı yapılan ilk meyvelerdendir; kalıntıları Neolitik çağ arkeolojik bölgerinde zeytin, üzüm ve incirle birlikte bulunmuştur.
2011 yılı üretiminde 5,9 milyon ton ile Çin birinci ülkedir. Sırbistan ve ABD diğer 2 büyük üreticidir. Türkiye 269 bin ton ile 7. Ülkedir.
Mor ve siyah, parlak sert yeşil, koyu sarı, kırmızı kabuklu v etli, sarı etli, altın sarısı olmak üzere farklı türleri yetişmektedir. Sınıflandırma yapanlar göre değişse de eriğin 19-40 türü vardır. Bu türler arasında Avrupa eriği ve Japon eriği dünya çapında ticari öneme sahiptir. Türkiye’de Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu’nun kurak bölgeleri hariç her yerde yetişir. En bilinen erik çeşitleri can eriği, papaz eriği, mürdüm eriği ve tatlı üryani eriğidir. Balkanlar’da yetişen Sırp eriği dünyada en çok üretilen 3. Erik türüdür ve erik Brendisi meşhurdur.
Eriğin Besin Değeri ve İçerdiği Bileşikler Nelerdir ?
Taze eriğin 100 gramı 46 kcal, 11,4 gram karbonhidrat ( 9,9 gram şeker, 1,4 gram diyet lifi), 0,28 gram yağ, 0,7 gram protein, 345 IU A vitamini, 190 mikrogram betakaroten, 73 mikrogram lutein ve zeaksantin, 0,4 mg niyasin, 0,1 pantotenik asit, 5 mikrogram folat, 1,9 mg kolin, 9,5 mg C vitamini, 0,3 mg E vitamini, 6,4 mikrogram K vitamini, 6 mg kalsiyum, 7 mg magnezyum, 16 mg fosfor, 0,17 mg demir, 0,52 mg mangan, 157 mg potasyum, 0,1 mg çinko, 2 mikrogram flor, polifenoller, antosiyaninler, flavonoidler, melanoidler içerir. Olgun eriğin üzerindeki tozlu beyaz görünüm balmumsu bir maddedir.
Kuru eriğin 00 gramı 240 kcal, 63,9 gram korbonhidrat ( 38,1 gram şeker, 7,1 gram diyet lifi), 0,4 gram yağ, 2,2 gram protein, 781 IU A vitamini, 394 mikrogram betakaroten, 148 mikrogram lutein ve zeaksantin, 0,2 mg B2 vitamini, 1,9 mg niyasin, 0,4 pantoyenik asit, 0,2 mg B6 vitamini, 0,1 mg pantotenik asit, 4 mikrogram folat, 10,1 mg kolin, 0,6 mg C vitamini, 0,4 mg E vitamini, 59,5 mikrogram K vitamini, 43 mg kalsiyum, 41 mg magnezyum, 69 mg fosfor, 0,93 mg demir, 0,3 mg mangan, 732 mg potasyum, 2 mg sodyum, 0,4 mg çinko, 4 mikrogram flor içerir. Kuru eriğin 100 gramında başlıca neoklorojenik ve klorojenik asitler olmak üzere 184 mg fenolik bileşikler bulunur.
Eriğin Faydaları ve Etkileri Nelerdir ?
Taze ve kuru erik içerdikleri diyet lifi, sorbitol ve izatin maddelerinden dolayı laktasif ( bağırsak çalıştırıcı ) etkilere sahiptir. Sindirim sistemini düzenler. Kuru eriğin menopozda kemik erimesini azalttığı ve bu konuda çok etkili olduğu bildirilmiştir. Bilimsel çalışmalarla kuru erik tüketiminin lipid peroksit ( okside olmuş yağ ) ve CRP düzeylerini indirdiği saptanmış ve yayınlanmıştır. Kuru eriğin kan basıncını düşürdüğü bildirilmiştir.
Eriğin Zararları ve İstenmeyen Etkileri Nelerdir ?
Bazı kişilerde alerjik reaksiyona sebep olabilmektedir. Kuru eriğin karsinojen ve toksik madde olan akrilamid maddesi bulunmaktadır. Doğal halde bulunmadığı halde 100 derecenin üzerinde pişirilmede ortaya çıkan akrilamid kurutulma aşamalarında yüksek ısı kullanılmadığı halde kuru erik ve armutta saptanmaktadır.
Çekirdekleri amigladin de dahil olmak üzere siyanojenik glikozidler içerir.