Mars Nedir ? Özellikleri Be Hakkında Bilgiler
Dünya’nın ancak yarısı kadar olmakla birlikte, Mars bütün güneş sisteminde gezegenimize en çok benzeyen yüzeye sahiptir. Mars’ta bugün ya da geçmişte hayat olup olmadığı hala belirsizdir.
Mars’ın Güneş’e uzaklığı, Dünya’nın Güneş’e uzaklığının bir buçuk katıdır ve bir yörünge dönüşünü tamamlaması 687 Dünya gününü alır. Mars’ta bir günlük süre Dünya gününde biraz daha uzundur.
Mars’ın Atmosferi
Mars’ın atmosferi % 95 or6anında karbondioksit, biraz azot, argon, eser miktarda oksijen ve su içerir. Gezegen yüzeyindeki basınç tipik olarak yaklaşık 34 km yükseklikte hissedilen basıncın biraz üzerindedir. Bir kişinin Mars’ta bir oksijen kaynağı ve bir basınç elbisesi olmadan yaşaması mümkün değildir.
İnce atmosfer ısıya karşı bir tampon sağlamaz. Yazın ekvator civarında sıcaklık gündüz 20 derece ve gece -80 derece arasında oynayabilir. Büyük rüzgar fırtınaları aylarca sürebilir.
Mars’ın Yüzeyi
Mars aşınmış kayaçlardan kaynaklanan kırmızımsı kahverengi görüntüsüyle geceleri kolayca seçilir. Dünya’nın tersine, Mars’ın yüzeyinde aktif yatay hareket ya da tektonik levhalar yoktur. Kaya tozları büyük miktarda demir oksit, yani bildiğimiz adıyla pas içerir. Rüzgarlar ve biraz şiddetli fırtılanalr bu tozları bütün gezegene saçar.
Mars’ın kuzey ve güney yarımküreleri tamamen farklıdır. Kuzeye kraterlerin serpiştiği ovalar egemendir. Ekvatorun biraz kuzeyindeki Olympus Mons yanardağı, Everest Dağı’nın yaklaşık üç katına varan bir yükseklikte 26 km’ye ulaşır.
Güneş sistemindeki en yüksek dağ olan bu kütlenin tabanındaki çapı 600 km’dir. Güney yarımküredeli dağlık alan çarpma kraterleri ile doludur. Burada çapları 2.000 km’ye varan birkaç büyük çarpma havzası da bulunur. Ekvatorun hemen güneyinde yer alan kütlesel kanyon sistemi Valles Marineris’in uzunluğu 4.000 km’yi, genişliği 700 km’yi aşar. Eğer Büyük Kanyon buraya yerleştirilmiş oslaydı, kimse pek farkına varmazdı.
Mars’ta Gerçekleşen Taşkın Afetleri
Mars’a Yunan savaş tanrısının adı verilmiş olması biraz ironiktir; çünkü yüzey yapısı önceki bir çağda Valles Marineris’te meydana gelen yıkıcı taşkınların belirtilerini yansıtır. Su kütlelerinin kuzey yamaçlı bir eğim boyunca ilerleyerek yerde kesik mecralar açmış ve daha büyük tümsekleri akışın çevrelediği adalara dönüştürmüş olması gerekir.
Taşkınlara belki de Mars yüzeyinin altında sıkışan ve daha sonra volkanik ısıyla eriyen buzlar yol açmış olabilir. Ancak bu eski yüzey suyunu görmek artık mümkün değildir; çünkü Mars’ın atmosferi o kadar incedir ki, Güneş2in filtre edilmeyen devasa miktardaki enerjisi bunu anında buharlaştırır.
Mars’ta Su ve Hayat Var mıdır ?
Mars uzay sondalarının sağladığı veriler gezegenin daha önceki bir çağda kısmen nemli olduğuna işaret etmektedir. Buna bağlı olarak, atmosferi şimdikinden daha yoğundu ve sıvı su vardır. Derine inen radar dalgalarıyla, Mars toprağında bol miktarda buza ilişkin ipuçları saptanmıştır.
Göktaşı ALH84001 Mars kayacından oluşur. İçinde saptanan mikroskobik düzeydeki küçük kristal zincirleri, Dünya’da bulunan bakterilerin bazı bölümlerini andırır. Bunların Mars’taki bakterilerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı tartışmalıdır. Minerallerden ortaya çıkmış olmaları dahi mümkündür. Benzer izlere başka Mars göktaşlarında da rastlanmıştır.
Mars atmosferinde metan saptanmıştır. Bunun jeolojik süreçlerle mi, yoksa mikro organizmaların etkisiyle mi oluştuğu henüz belirsizdir.