Piyasa Nedir ? Çeşitleri Ve Özellikleri Nelerdir ?

Photo of author

By Bilgio.Net

Piyasa Nedir ? Çeşitleri Ve Özellikleri Nelerdir ?

Günlük yaşamda ‘’ Pazar ‘’ denildiğinde insanların aklına ilk önce meyve, sebze, balık ve et gibi gıda maddeleriyle bazı giyim ve hediyelik eşyaların alınıp satıldığı yer gelir; şehirlerdeki semt pazarları gibi. Ekonomide pazarın çok daha genel bir anlamı vardır. Piyasa, alıcı ve satıcıları bir araya getiren, onların bilgi alışverişinde bulunup iş yapmalarını ( bir şey alıp satmalarını ) sağlayan bir düzenlemedir. Örneğin, dünya petrol piyasası, petrol alıcı ve satıcıların fiyatlarla ilgili bilgiler temin ettikleri ve bu bilgiler çerçevesinde petrol alıp sattıkları bir düzenleme olup, bu konudaki anlaşmalar daha ziyade telefon ve internet gibi modern iletişim araçları vasıtasıyla yapılır. Londra, New York, Pekin gibi bazı önemli ticari merkezler bu düzenlemede aracı rolünü üstlenebilirler.

Piyasaları üç ana grupta toplayabiliriz: Kaynak piyasaları olarak da adlandırılan faktör piyasaları, mal ve hizmet piyasaları olarak da adlandırılan ürün piyasaları, ve bu ikisine göre daha az önemli olan döviz piyasaları. Günlük hayatta adını sıkça duyduğumuz finansal piyasalar genellikle faktör piyasaları için de ele alınırlar. Şimdi bu piyasaları kısaca görelim.

Faktör ( Kaynak ) Piyasası Nedir ?

Faktör piyasaları, üretim faktörlerinin ( emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimcilik ) alınıp satıldığı piyasalardır. Kapitalist sistemde üretim faktörleri ev halkına ait olduğu için ev halkı üretim faktörlerinin satıcısı, firmalar da üretim faktörlerinin alıcısı konumundadır. Üretim faktörlerinin fiyatları ve alınıp satılacakları miktarlar, tam rekabet ortamında, arz ve talebe göre belirlenir. Firmalar bu üretim faktörlerini satın alır ve karşılığında ödeme yapar. Emek için ücret, sermaye için faiz, doğal kaynaklar için rant ve girişimcilik için kar. Ev halkı da bu üretim faktörlerinin satışından gelir elde etmiş olur. Firmaların yanı sıra devlet de faktör piyasalarında talepte bulunur ve bazı üretim faktörlerinden satın alır.

Ürün ( Mal ve Hizmet ) Piyasası Nedir ?

Firmalar faktör piyasalarından satın aldıkları üretim faktörleri ile mal ve hizmet üretir ve bunları kar amacıyla ürün piyasalarında satarlar. Ev halkı üretim faktörlerini satarak elde ettikleri gelirle ürün piyasalarından mal ve hizmet satın alırlar. Firmalar satıcı, ev halkı alıcı konumundadır. Mal ve hizmetlerin fiyatları ve bu mal ve hizmetlerin ne kadar alınıp satılacağı, tam rekabet ortamında, arz ve talep tarafından belirlenir.

Ev halkının yanı sıra devlet de bu piyasalardan mal ve hizmet satın alır.

Döviz Piyasası Nedir ?

Döviz piyasaları dövizin alınıp satıldığı ve döviz fiyatının ( döviz kurunun ) belirlendiği piyasalardır. Döviz kurları, devletin döviz kurunu doğrudan belirlemediği durumlarda, döviz arzı ve dövize olan talep tarafından belirlenir.

 

Yorum yapın