Saç Kepeklenmesi Nedir ? Nedenleri Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Derideki hücreler sürekli yenilenir. Üst tabakada kalan ölü hücreler atılarak yerine yenileri gelir. Saçlı deride de aynı olay yaşanır. Saçlı deride hücrelerin yenilenme hızı arttığı zaman ölü deri miktarı da artacaktır. Buna bağlı olarak atılan ölü deri saç içinde toz veya pullar şeklinde göze çarparak dökülür. Kepek, saç dibindeki ölü deridir.
Saç egzaması olarak bilinen seboretik dermatte kepek sorunu yaşanır. Saçlı deride mantar iltihabı, sedef hastalığı, aşırı yağlı saçlar, kuru cilt gibi durumlarda kepeklenme görülmektedir. Saç boyası, saç jölesi, şampuan gibi saça uygulanan maddeler alerji ve hassasiyet geliştirerek kepek nedeni olabilir.
Az su tüketilmesi, dengesiz beslenme, uyku düzensizliği, stres varlığı saçta kepeklenmeyi artıran faktörlerdir.
Saç Kepeklenmesinin Bulgu, Belirti ve Yakınmaları Nelerdir ?
Normalde saçlı derideki ölü derilerin atılması görülmez. Kepek bulaşıcı değildir.
Seboreik dermatitre saçta bolca kepek vardır. Saçlı deri, kaş, göz kapakları, kulak kepçesi, dış kulak yolu, burun ve yanak arası, daha az sıklıkla kasık, göğüs bölgesinde sınırları belli olmayan pullu, kırmızı yamalar şeklinde, kaşıntılı döküntülerdir. Saçta yağlanma görülür.
Saçlı derinin mantar iltihabında bozuk para büyüklüğünde yer yer saç dökülmesi izlenir. Saçlı deride kaşıntıya ait izler, deri renginde koyulaşma ve deride kalınlaşma izlenir. İltihaba bağlı oluşan iri kabuklar dökülür.
Sedef hastalığında diz, dirsek ve gövde tutuluşu daha sıktır. Saçlı deride iri ve parlak kepekler şeklinde görülebilir.
Cilt kuruluğunda kepek sorunu ile birlikte kol ve bacaklarda da kuruluk dikkati çeker.
Saç Kepeklenmesinde Tıbbi Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Kepek vakalarının çoğu, saçlı derinin doğru bakımı ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kolayca kontrol altına alınır. ağır durumlarda doktor muayenesi ve reçeteli ilaçlar gerekebilir.
Salisilik asit, selenyum, çinko, kömür-ardıç katranı, zeytinyağı veya mantarlarla etkili ketakanazol içerikli şampuanlar kullanılabilir. Ciddi vakalarda doktor önerisi ile kortizon içeren kremler, losyonlar başlanır. Kortizon içeren kremler tutulan bölgeye göre etki gücü değerlendirilerek verilir. Rastgele kullanmak yan etki yönünden sakıncalıdır.
Kortizonlu kremler, losyonlar çok fazla kullanılırsa ciltte incelme, beyazlaşma, sivilce, mikrobik deri iltihabı, cilt yırtıklarına sebep olabilir. Güneşe çıkarken kullanılırsa ciltte lekeler oluşabilir. Kortizonlar deri yolu ile emilip vücuttaki kortizon dengesini bozabilir, cushing sendromuna neden olablir.
Kepek şampuanları, yakınmalar düzelene kadar günlük kullanılır, daha sonra haftada 2-3’e inilip takip eden haftalarda sıklığı giderek azaltılır ve kesilir. Şampuan saça sürüldükten sonra en az 5 dakika beklenmelidir.
Şampuan ile iyileşme olmaz ise reçeteli tıbbi şampuan, krem veya bölgesel uygulama yapılan kortizonlu kremler kullanılabilir. Sedef hastalığı ile ilişkili kepeklenmede reçeteli kepek önleyici ürünler saç dökülmesini ve saçlı deride nedbe dokusu oluşmasını engellemek için yararlıdır.
Fototerapi, şiddetli vakalarda mantar ilaçlarının ve kortizonlu ilaçların ağızdan kullanımı şeklinde de tedaviler yapılabilmektedir.
Saç Kepeklenmesinde Beslenme Şekilleri Nasıl Olmalıdır ?
B vitaminleri, çinko ve omega-3 yağ asitlerini bol içeren bir diyet tercih edilmelidir. Bu besinler kafa derisi sağlığı için yararlı olup, kepek gelişmesini azaltıp saç dökülmesini önleyebilir.
Saç Dökülmesinde Yaşam Tarzı Değişiklikleri Nelerdir ?
Duşta iken saç derisine masaj yapılarak deri yumuşatılır ve sert tabakalar gevşetilir, saçların daha iyi durulanması sağlanır. masaj, ayrıca saç derisini uyararak dolaşımı artırır. Şiddetli masaj saçlı deriye zarar vereceği için kaçınılmalıdır.
Stres, saçlı derinin dolaşımını ve yağ içeriğini etkileyebileceği için kepeği artırabilir. Stresi olanların stres ile mücadele teknikleri kullanmaları gereklidir.
Günde 5-10 dakikalık güneşlenme ile kepeğin düzelmesine katkıda bulunulur.
Saç Kepeklenmesinde Önerilen Besin Takviyeleri Nelerdir ?
Önerilen besin takviyeleri bulunmamaktadır.
Saç Kepeklenmesinde Önerilen Bitkisel İçerikli Takviyeler Nelerdir ?
- limon, çay ağacı, sedir ve biberiye, patchouli ve ylang ylang uçucu yağlarından yararlanılır. Ayrıca kekik, biberiye, ısırgan, huşağacı yaprakları ile hazırlanan çaylardan da yararlanılır.
- Çay ağacı yağı, saça sürülecek şampuanın içine birkaç damla katılıp karıştırılarak saça sürülür. Çay ağacı yağı antiseptik, antibiyotik ev antifungal özellikte olup mantara bağlı kepekte yararlıdır. % 5 çay ağacı yağı uygulaması iyi tolere edilmekte ve hafif-orta şiddetteki kepekte yararlı olmaktadır.