Yeni nesil yangın söndürme sistemleri yangına hızlı müdahale, en az can ve mal zayiatı ve minimum insan gücü kullanılarak yangınları söndürmeyi hedeflemektedir.
Klasik yangın söndürme biçimi olan itfaiye hortumu ile tazyikli su tutma işlemi genellikle yangının geç aşamasında yapılmakta, itfaiye yangın mahalline yetişene kadar genellikle yangın nedeniyle önemli derecede hasar oluşmaktadır.
Yangına karşı işletmelerin kendi önlemini kendi almaları önem arz etmekte olup günümüzde yangın tüpleri ile yangına köpük ile müdahaleden daha etkili olan yangın sistemleri geliştirilmiştir.
Günümüzün favori yangın söndürme sistemi yağmurlama başlıkları kullanılarak oluşturulan yangın söndürme sistemidir.
Sprinkler Yangın Söndürme Sistemi Nedir ?
Olası bir yangın halinde yangının büyümesini önlemek için ortamın soğutulması önem taşımaktadır.
Büyük binalarda yangın halinde yangın mahallini keşfetmek ve insan gücü ile müdahale etmek oldukça zor olmaktadır.
Günümüzde yangına kısa sürede müdahale için tavana yerleştirilen yağmurlama başlıkları kullanılmaktadır.
Sensörün algıladığı ısı ve duman sistemi yangın söndürme sistemini harekete geçirmekte ve bir yangın halinde yağmurlama başlıklarından su püskürtülmek suretiyle yangın mahalli soğutulmaktadır.
Bu yağmurlama başlıklarına verilen isim sprink’tir. Oda tavanlarına yerleştirilen sprinkler otomatik olarak çalışır ve insan gücüne gerek kalmaksızın yangın sürecini yavaşlatır, küçük yangınları itfaiye bile gelmeden söndürür.
Yangınlara sprinkler söndürme sistemleri ile yapılan müdahale yangın tüpü ile yapılan müdahaleden daha etkili olmaktadır.
Sprinkler yangın söndürme sistemleri kurulması için;
- Sprinkler başlığı,
- Islak alarm vanası,
- Yükselen Milli Vana,
- Çekvalf,
- İzleme anahtarlı kelebek vana,
- Akış anahtarı,
- Drenaj vanası,
- Akış ölçer,
- Su deposu,
- Yangın pompa seti,
Parçalarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Sprinkler yangın söndürme sistemlerinde en önemli elemanlar uygun bölgelere yerleştirilmiş yangın algılayıcı sensörlerdir. Yangın algılayıcı sensörlerin montajı kolay olup yangının geniş bölgeye yayılmasını engellemek için sınırlı bir alanda sprinklerin aynı anda açılmasını sağlarlar.
Bir yangın esnasında en önemli sorun genellikle ateşten ziyade dumandır. İnsanlar genellikle yanarak değil, dumandan zehirlenerek hayatını kaybederler. Sprinkler yangın söndürme sistemleri oluşan yangın dumanını absorbe ederek yangının hayati riskler oluşturmasını engeller.
Sprinkler yangın söndürme sistemleri kurulurken genellikle ortalama her 12 metrekareye bir adet sprink yerleştirilmektedir.
Sprinkler Çeşitleri Nelerdir?
Dört çeşit Sprinkler yangın söndürme sistemi bulunmaktadır:
1-Islak borulu sprinkler söndürme sistemleri= Otomatik olarak bir su kaynağına bağlı bulunur. Isının etkisiyle sprinkler açılır ve yukarıdan yangın bölgesine yağmurlama olarak su püskürtülür.
Bu sistemde dakikada 400 litreye kadar su püskürtülmesi mümkündür. Ortalama bir sistemde ise dakikada 70 ila 100 litre civarında su püskürtülmektedir.
2-Kuru borulu sprinkler söndürme sistemleri= Bu sistemde su yerine basıncı artırılmış nitrojen gazı kullanılmaktadır. Yangın anında yükselen sıcaklık nedeniyle sistemdeki basın düşer ve bu da valfin açılarak boruların su ile dolmasını ve suyun yangın bölgesine boşalmasını sağlar.
3-Baskın tip sprinkler söndürme sistemleri= Yangın yayılım derecesinin yüksek olduğu mekanlarda kullanılmaktadır.
Baskın tip sprinkler sistemi kurulurken özel mühendislik yaklaşımları uygulanır.
Ön tepkimeli sprinkler söndürme sistemleri = Diğer adı Pre-action sprinkler söndürme sistemi olan bu sistemde borularda basınçlı hava veya azot bulunmakta, yağmurlama başlığının faal duruma gelmesinin ardından borularda bulunan basınçlı hava veya azot yangın bölgesine boşaltımı gerçekleşmektedir.
Ön tepkimeli sprinkler söndürme sistemi yangın hasarının minimum olması gereken kütüphane ve müze gibi yerlerde tercih edilmektedir.
Hangi Yapılara Sprinkler Yangın Söndürme Sistemi kurmak zorunludur ?
- Aşağıda sayılan yapılara yasal mevzuat gereğince sprinkler yangın söndürme sistemi kurmak zorunludur.
- Konutlar haricinde yapı yüksekliği 30.50 m üzerinde olan binalar,
- Yapı yüksekliği 51.50 m üzerinde olan konutlar,
- Toplam alanı 1000 m² yi geçen ve nitelik olarak fişek fabrikası, boya imalathanesi gibi kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya depolanan yapılar,
- Yatak sayısı 200’ü veya oda sayısı 100’ü geçen yurt, otel, pansiyon veya misafirhane olarak kullanılan binalar,
- Toplam alanı 600 m2’yi geçen ve 10’dan fazla aracın asansöre alındığı binalar,
- Toplam alanı 2000 m2 üzerinde olan AVM’ler, ticaret ve eğlence mekanları,
- Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m2 ‘den fazla olan bütün yataklı tesisler,
- Alanlarının toplamı 600 m² ‘den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklar,
- Toplam alanı 2000 m²’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerleri,
Sulu Yangın Söndürme Sistemleri kurdurmaya mecburdurlar.