Çelebi Mehmed ( 1. Mehmed ) Kimdir ?

Photo of author

By Bilgio.Net

Çelebi Mehmed ( 1. Mehmed ) Kimdir ?

Sultan Mehmed Çelebi, 1380 yılında Edirne’de doğdu. Babası Yıldırım Bayezid, annesi Germiyanoğulları’ndan Devlet Hatun’dur. Padişahlığı süresince bizzat 24 savaşa katılan Mehmed Çelebi, bu savaşlarda kırka yakın yara almıştır.

Kardeş kavgalarıyla geçen Fetret Devri’nden sonra Anadolu’daki beylikleri tekrar bir araya toplamayı başaran Sultan Mehmet Çelebi’ye tarihçilerimiz ‘’ Osmanlı Devleti’nin İkinci Kurucusu ‘’ gözüyle bakarlar.

Sultan Mehmed Çelebi, 26 Mayıs 1421 yılında Edirne’de vefat etti. Bir karışıklığa meydan vermemek için ölüm haberi bir süre gizlendi. Böylece, ölümü gizlenen ilk padişah oldu. Cenazesi Bursa’ya getirilerek Yeşil Türbe’ye defnedildi.

Dönemin Önemli Olayları

Birlik Mücadelesi:

Timur, Anadolu’dan ayrıldıktan sonra, Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında tam 11 yıl sürecek ( 1402 – 1413 ) bir kardeş kavgası başlamıştı. Her kardeş bir yerlerde padişahlığını ilan ediyor,adına hutbe okutup para bastırıyordu. Bu arada Yıldırım’ın büyük oğlu Süleyman Çelebi, Edirne’de kendini Osmanlı Padişahı ilan etmişti. Musa Çelebi ile İsa Çelebi arasında cereyan eden ilk savaşta İsa Çelebi yenildi. Bir süre sonra Musa Çelebi, ağabeyi Süleyman Çelebi’in üzerine yürüdü. Ordusuyla Edirne’ye girdi. Ama ağabeyini ele geçiremedi. Süleyman Çelebi, çoktan Edirne’den kaçmıştı.

1. mehmed

 

Süleyman Çelebi yolda mola verdiği bir sırada, Musa Çelebi taraftarları tarafından öldürüldü. Başı Musa Çelebi’ye gönderildi (1410 ). Musa Çelebi, bu duruma çok üzüldü ve ağabeyini öldürenleri cezalandırdı. Musa Çelebi’nin en büyük emeli istanbul’u alıp, Peygamber Efendimiz tarafından övülen komutan olmaktı. O müjdeyi gerçekleştirmek istiyordu. İlk fırsatta İstanbul’u kuşatıp topa tuttu. Bu sırada Çelebi Mehmed, kardeşi İsa Çelebi ile Ulubat’ta savaşıyordu. İsa Çelebi yenildi. Adamlarının bir bölümü Mehmed Çelebi tarafına geçti. Mehmed Çelebi Bursa’ya giderek hükümdarlığını ilan etti.

İsa Çelebi bir süre sonra dönüp Bursa’yı kuşattı. Fakat halk şiddetle direndiği için şehri yaktı. Çelebi Mehmed’le yaptığı ikinci savaşta da yenilerel Kastamu’ya çekildi. İsfendiyar Bey’e sığındı. Birlikte Ankara’yı almak istedilerse de alamadılar. İsa Çelebi, Batı Anadolu’ya gitti. Bu kez de Saruhanoğulları ve Menteş eoğulları’yla anlaştı. Onların yardımıyla tekrar Çelebi Mehmed’in üstüne yürüdüler. Üçüncü defa yenildi. Bu sefer de Karamanoğulları’nın yanına sığındı.

Kardeşler arasındaki kavga, Mehmed Çelebi’nin zaferiyle sonuçlandı. Osmanlı Devleti’nin tekrar derleyip toparladı. Artık o, Osmanlı’nın yeni padişahı idi.

Batı Olayları:

Yıldırım Bayezid zamanında kurulmuş olan Gelibolu Tersanesi, Mehmed Çelebi zamanında daha da gelişti. Burada hazırlanan bir donanma 1415’te, Çalı Bey emrinde Ege denizine açıldı. Venedikliler’in Osmanlı ticaret gemilerine zarar vermesine karşılık olarak, Çalı Bey, Anderos, Paros ve Milos adalarını vurup, çok sayıda esir ve ganimet aldıktan sonra geri döndü.

1416 yılında Marmara Adası le Gelibolu arasında, Pietro Loredano idaresindeki Venedik donanması ile ilk deniz avaşı yapıldı. Bu savaşta Osmanlı donanması yenildi ve Çalı Bey şehit düştü. Kardeşler arasındaki mücadelede önemli rol oynayan Eflak Prensi Mirça, Musa Çelebi’ye yardım etmişti. Bu sırada Mirça’ya karşı isyan eden Prens Dan, Osmanlılar’dan yardım istedi. Mehmed Çelebi, Mirça’ya kızgın olduğundan, prens Dan’ın yardım istediğini kabul etti. Osmanlı Devleti’nin Prens Dan’a yardımına karşılık, Mirça’yı da Macar Kralı Sigismund himaye ediyordu.

İki taraf arasında yapılan avaşı Prens Dan kazandı. Durumun kötüye gittiğini gören Mirça, üç yıldan beri ödemediği vergiyi vermek dışında, yeniden her yıl vergi vermeyi, Osmanlı seferlerine asker göndermeyi kabul etmek zorunda kaldı.( 1416 )

Eflak’ı sürekli denetim altında tutmak amacıyla, Tuna Nehri’nin kuzeyinde Yergökü Kalesi inşa edildi. Eflak sorunu Osmanlılar ile Macarlar arasında uzun süren sınır çatışmalarına ve akınlar yapılmasına neden oldu. Sırbıstan,Bosna ve İstinya’da Macarlar ile savaşıldı. 1417 yılında Arnavutluk’a yapılan bir seferden sonra önemli bir şehir olan Avlonya ele geçirildi.

mehmed çelebi türbesi

İç Olaylar:

Şeyh Bedrettin Olayı: Mehmed Çelebi döneminin en önemli olaylarından biri, Şeyh Bedrettin ve taraftarlarının çıkarmış oldukları isyandır. Musa Çelebi, Edirne’de hükümdarlığını ilan ettiğinde, Şeyh Bedrettin’i kazasker tayin etmişti. Mehmet Çelebi, padişah olduktan sonra, Şeyh Bedrettin’i kazaskerlikten aldı.

Şeyh Bedrettin, müritlerinden Börklüce Mustafa’nın Karaburun yöresinde faaliyetini ilerleettiğini haber alınca Rumeli’ye geçti. Silistre, Dobruca ve Deliorman taraflarında propaganda yaparak çok sayıda taraftar topladı. İsyan bölgesi olarak Deliorman’ı seçmişti. İlk isyan, Karaburun’da Börklüce Mustafa tarafından başlatıldı. Dede Sultan diye anılan Börklüce Mustafa’nın üzerine gönderilen İzmir ve Saruhan ( Manisa ) sancak beyleri arka arkaya yenilgiye uğradılar.

Durumun ciddiyetini kavrayan Mehmet Çelebi, veziriazam Bayezid Paşa ile oğlu Şehzade Murad’ı hatırı sayılır kuvvetlerle, Börklüce Mustafa’nın üzerine gönderdi. Bayezid Paşa, Anadolu’daki isyanları bastırdıktan sonra, Rumeli’ye geçip doğrudan Şeyh Bedrettin üzerine yürüdü. Küçük bir çatışmadan sonra, Şeyh Bedrettin elegeçirildi. Şeyh Bedreddin asılarak idam edildi. (1420 )

Şehzade Mustafa Çelebi Olayı : Yıldırım Bayezid’in oğlu Mustafa Çelebi Ankara Savaşı sonrasında esir olan babasıyla birlikte Timur tarafından Semerkand’a götürülmüştü. Timur’un ölümünden sonra serbest kalan Mustafa Çelebi, Anadolu’ya döndü. Taht üzerinde hak iddia etmeye başladı. Kendisine karşı olanlar kendisine ‘’ Düzmece Mustafa ‘’, ‘’ Nabedid Mustafa ‘’ dediler. Bizans İmparatoru Manuel ile anlaştı. Daha sonra Eflak’a gitti. Eflak Prensi tarafından iyi karşılandı, prens kendisine asker verdi. Burada kendisine Aydınoğlu Cüneyt Bey de katıldı. Mustafa Çelebi ve Cüneyt Bey, kendilerine katılan kuvvetlerle, Selanik taraflarında faaliyete başladılar. Mehmed Çelebi, kardeşi Mustafa Çelebi’nin isyan ettiğini öğrenir öğrenmez üzerine gitti. Mustafa Çelebi yenildi. Yanında bulunan Cüneyt Bey ile birlikte Bizans İmaparatoru Manuel’e sığındılar.

Mehmet Çelebi, Edirne’de katıldığı bir av sırasında vefat etti. Bu sırada oğlu Şehzade 2. Murad, Amasya’daydı. Sultan Mehmet2in ölümü herhangi bir karışıklığa neden olmaması için yaklaşık kırk gün boyunca herkesten gizlendi. Yerine oğlu . Murad geçti. (1421 )

 

Yorum yapın