Graves hastalığı bağışıklık sisteminin bozulmasına bağlı olarak tiroid bezinin fazla çalışması hastalığıdır. Hipertiroidi vakalarının yüzde 80’inin nedeni graves hastalığıdır. Toplumun yaklaşık yüzde birinde görülür. En fazla tespit edildiği yaş aralığı 20 ile 40 yaş arası olup kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülmektedir. Bu hastalığa adını veren kişi, hastalığı keşfeden Dr. Robert Graves’tir.
Graves hastalığı nasıl oluşur ?
Bağışıklık sisteminin vücut hücrelerini tanımlamasına immun tolerans denir. Bağışıklık sistemi düzgün çalışmayıp bir hücre grubunu, organı veya dokuyu tanımlayamaz ise immun tolerans bozulur ve yabancı olarak algılanan sistemi çökertmek için vücut otoantikor üretmeye başlar.
Bağışıklık sistemi TSH hormonunun bağlandığı reseptörleri tanıyamazsa vücut TSH reseptör antikoru üretir ve otoantikorlar TSH reseptörlerine bağlanarak TSH hormonuna benzer bir etki oluşturur.
Bunun sonucunda tiroid folikül hücreleri normalden fazla uyarılır ve normalden fazla tiroid hormonu (T3,T4 hormonları) üretilir. Normal şartlarda fazla hormon üretildiğinde hipofiz bezine uyarı gider ve üretim de normal seviyeye iner. Graves hastalığında ise fazla hormon üretimi bağışıklık sistemi kaynaklı olduğu için hipofiz bezine uyarı mesajı gitmez ve gereğinden fazla tiroid hormonu üretiminin önüne geçilemez.
Graves hastalığında tiroid hormonu üretimi kontrolden çıktığı için hipertiroidiye bağlı şikayetler görülür.
Graves hastalığı neden oluşur ?
Bağışıklık sistemi kaynaklı hastalıklarda immun toleransın neden bozulduğu net olarak açıklanamaz. Bunun yerine hastalığı tetikleyen ve ortaya çıkmasını destekleyen bir çok faktörden bahsedilebilir.
Genetik faktörler: Bazı insanlar şeker hastalığına, bazıları alerjik hastalıklara, bazıları kalp hastalıklarına daha yatkın genlere sahiptir.
Graves hastalığının oluşmasında genetik faktörler önemlidir.
Bağırsak florasının bozulması: Hazır gıdaların yaygın olarak tüketilmesi, gıda üretiminde yoğun olarak antibiyotik, ilaç ve hormon kullanılması bağırsak florasını bozmakta, vücutta toksin ve çeşitli kimyasalların birikmesine neden olmaktadır. Bağırsakların işleyişindeki bozulma tüm organları ve bağışıklık sisteminin çalışma yapısını etkilemektedir.
Eskisine göre her bakımdan kirli ve sunu bir dünyada yaşıyoruz. Doğal olmayan beslenme tarzı ve büyükşehirlerdeki hava ve suyun kirliliği bağışıklık sistemi hastalıklarını artırmaktadır.
Stres: Stres halinde iken vücut normal çalışma tarzının dışına çıkmaktadır. Kronik olarak stresli olma hali hücrelerin çalışma programlarını etkilemektedir.
“Günlük hayatın koşuşturması” diye bahsedilen olgu, yani hayatı bir yerden diğer bir yere yetişmeye çalışarak, hiçbir şeyi ıskalamaya çalışarak, hiç hata yapmamaya çalışarak, çok para kazanmaya çalışarak, herkesin beğenisini kazanmaya çalışarak sürdürülen bir hayat anlayışı vücut yapısını bozan kronik stresi oluşturmaktadır.
Stresli yaşam tarzı vücudun otomatik programını sekteye uğratmaktadır.
Yaşam tarzı: Hareketsiz yaşam, aşırı beslenme, kronik uykusuzluk gibi faktörler de hastalığın oluşmasında etkili olmaktadır.
Graves hastalığının tedavisi nasıl yapılır ?
Aşırı tiroid hormonu üretiminin ilaçlarla baskılanması gerekir. İlaçlar tiroid hücrelerini tahrip ederek çalışmalarını engeller. Bu yeterli olmuyorsa radyoaktif iyot tedavisi ile tiroid dokusunun kalıcı olarak tahrip edilir.
İlaç ve radyoaktif iyot tedavisi tiroid bezini baskılamaya yetmezse cerrahi operasyon ile tiroid bezinin alınması gerekir. Tiroid bezi tamamen alınırsa hastanın tiroid hormonlarını ömrü boyunca ilaç yoluyla alması gerekecektir.