Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgiler
Nuruosmaniye camii yedi tepeli şehrin ikinci tepesinde Çemberlitaş ve Kapalıçarşı arasında yer alır.İstanbul’da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir.1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.1.Mahmut zamanında yapımına başlanan camii inşaatı,kardeşi 3.Osman zamanında ‘’Nur-u Osmani’’(Osmanlı’nın Nuru) adıyla tamamlandı.Adını,padişah 3.Osman’dan ce caminin içindeki ışıktan aldığı söylenir.Mustafa Ağa ve yardımcısı Simon Kalfa (Mimar Simeon) tarafından yapımı gerçekleştirilen camide;medrese,imarethane,kütüphane,türbe,çeşme ve sebilden oluşan bir külliye inşa edilmiştir.
Nuruosmaniye Camii’nin Mimari Özellikleri
Yüksek mermer merdivenlerle iki yönden camiye çıkılır.Barok üslüpta inşa edilen camii,kare plan üzerine inşa edilmiştir.Harim kısmı (Namaz kılmaya ayrılmış alan) tek bir kubbe ile örtülmüştür.İki yanda revaklı biber koridor bulunur ve bu koridorlardan harim kısmına birer giriş vardır.Eteği 32 pencere ile çevrili olan ana kubbe 26 metre çapındadır.Osmanlı camilerinde kullanılan en büyük kubbelerden biri olan bu kubbe,duvarların üstüne oturan kemerler tarafından taşınır.Kubbe kemerlerinin duvar üzerindeki bitiminde bir kulşak halinde Fetih Suresi yazılır.Kubbede ise En-Nur Suresi’nin 35,ayeti yer alır.’’Allah,göklerin ve yerin nurudur’’
Cami,beş sıra halindeki 174 pencere ile aydınlatılır.Pencereler,barok stilinde ve alçıdandır.Beş kubbeli son cemaat yeri U biçimindedir.Cami yazıları Hattat Rasim Abdülhalim,Müzehhip Ali,Mehmet Refi Efendi tarafından yapılmıştır.
Mihrap çıkıntılıdır ve klasik Osmanlı camilerinden farklı olarak çok köşelidir ve bir yarım kubbe ile kapanmıştır.
Mahfil katına,ana giriş kapısının iki yanındaki mermer merdivenlerden çıkılır.Mahfil katı balkonları doğu ve batı cephelerindeki iki koridor üzerinde uzanır.Hünkar mafhili,doğu koridorunun sonunda bulunur.Mahfile dışardan,padişahın atı üstünde camiye girişine yol veren rampalı bir giriş bağlanmıştır.Hünkar mahfili günümüzde Eminöni Müftülüğüne hizmet verir.
Yapıya bitişik iki şerefeli iki minaresinin taş külahları bulunur.Kurşun yerine taş alemler ilk defa bu camide kullanılmıştır.Cami,revaklı ve çok köşeli bir avluya sahiptir.Bu özelliği ile Osmanlı mimarisinde türünün tek örneğidir.Şadırvanı yoktur,önde ve arkada abdestlikleri vardır,ayrıca ek bir abdestlik giriş kapısı karşısında bodrumdadır.
Nuruosmaniye Camii’nin Külliye Yapıları
Caminin güneyinde medrese ve imaret yapıları yan yana bulunur.Medrese,Osmanlı’daki sultani medreselerin (Sultan’ın yaptırdığı medrese) sonuncusudur.İmaretin olağanüstü büyük bacaları Nuruosmaniye’nin kent içindeki görsel etkisine katkıda bulunur.Bu iki yapı,günümüzde yatılı bir Kur’an kursu olarak kullanılır.
Nuruosmaniye Camii Türbesi;1.Mahmut için inşa edilmeye başlamış,külliye inşaatı tamamlanmadan vefat eden padişah,Yeni Camii’nin avlusundaki,babasının da mezarının bulunduğu Valide Turhan Sultan türbesine gömülmüştür.3 sene sonra şirpençeden vefat eden 3.Osman’da kendi adının verildiği türbesine gömdürülmeyip babası ve kardeşinin mezarlarının bulunduğu Valide Sultan Türbesine gömüldü.Nuruosmaniye Camii içindeki türbede 3.Osman’dan bir yıl önce hayatını kaybeden annesi Şehsuvar Sultan ile bazı şehzadelerin sandukaları bulunur.
Nuruosmaniye Camii Kütüphanesi,Türkiye’de barok tasarımın en özgün örneklerinden birisi kabul edilir.Caminin iç avlusundaki iki katlı bir yapıdır.Üst katı kütüphane,alt katı dükkan olarak kullanılır.Birisi okuyuculara,diğeri ise padişaha ayrılmış iki giriş kapısı vardır.Kütüphanede 5000’den fazla yazma ve basma eser vardır.
Nuruosmaniye Camii Sebili,dairesel bir ana mekan ve yanındaki dikdörtgen bir alandan oluşan mermer bir yapıdır.2003 yılında geçirdiği onarımdan sonra halı satış mekanı olarak kullanılmaktadır.