Orhan Gazi Kimdir ?
Orhan Gazi, babası Osman Gazi’nin 1326’da vefatı üzerine beyliğin başına geçti. İyi bir eğitim e İslam terbiyesiyle yetiştirilmiştir.Kendisi bizzat halkın içine karışır, onlarla yemek yer, hatırlarını sorardı. Yumuşak huylu, merhametli, fakirleri seven, alimlere hürmet eden, son derece dindar ve adaletli bir hükümdardı. İznik’i fethettiği zaman Hristiyanlara göstermiş olduğu insanca muamele dillere desta olmuştur.
Orhan Gazi, Yarhisar Tekfur’unun kızı Holofira(Nilüfer Hatun) ile evlendi. Bu evlilikten,ileride Osmanlı Devleti’nin üçüncü hükümdarı olacak Murad Hüdavendigar doğdu.
Orhan Gazi, savaşlarda daima ordusunun başında bulunarak, siyasi ve askeri alanda büyük başarılara imza atmıştır. Askeri alandaki en önemli başarısı kuşkusuz Bursa’nın fethidir. (6 Nisan 1326). İmkansizlıklara rağmen Rumeli’ye asker geçirerek Bizans’ı, Avrupa tarafından fiilen kuşatmaya alması da göz ardı edilmemelidir.
En büyük siyasi başarısı ise, Bizans’ta meydana gelen taht kavgalarını devletinin çıkarları doğrultusunda kullanması, Bizans’ta imparator değiştirecek kadar belirleyici olmasıdır.
Dönemin Önemli Olayları
Bursa’nın Fethi
Bursa,Osman Bey zamanında yapılan iki kale ile kuşatma altına alınmıştı.Orhan Bey, hasta olan babasının yerine 1326’da devlet idaresini eline aldıktan sonra ilk iş olarak, İstanbul’dan Bursa’ya deniz yoluyla gelebilecek yardımı önlemeye çalışmak oldu.Bu amaçla Mudanya’yı fethetti. (1321)
Orhan Bey,ordusuyla Bursa üzerine yürüdü. İlk olarak Orhaneli fethedildi (1325). Tecrübeli komutanları Köse Mihal, Trugut Alp, Şeyh Mahmud, Ahi Şemseddin ve Ahi Hasan oldduğu halde Bursa önlerine geldi. Pınarbaşı mevkiinde karargah kurdu.Bursa’nın dışarıyla bağlantısı tamamen kesilmişti. Bursa Tekfuru yardım alamayınca umutsuzluğa kapıldı, bunu fark eden Orhan Bey, kumandanı Köse Mihal’i elçi olarak gönderdi. Kan dökülmeden teslim olmalarını istedi. Bursa Tekfuru kendisine dokunulmaması şartıyla kale kapısını açtı.Böylece on yıldan beri kuşatma altında olup, bir türlü alınamayan Bursa fethedilmiş oldu.
Orhan bey, şehir halkına dokunulmamasını, asla eziyet edilmemesini, adil davranılmasını emretti.Bursa’nın namlı komutanlarından Evranos Bey, Osmanlının adaletinden öyle etkilendi ki, tekfurla birlikte İstanbul’a gitmeyip Osmanlı hizmetine girdi. Daha sonra da Müslüman olarak Evranos Gazi, büyük başarılar gösterdi.
Bursa’nın fethiden sonra beyliğin merkezi Bilecik’ten Bursa’ya alındı. Bursa’nın fethinden sonra Orhan Gazi Hristiyanlık alemi için çok önemli bir şehir sayılan İznik’i kuşattı.Bu durum Bizans İmparatorluğu’nu telaşlandırdıve Osmanlılarla savaşmaya karar verdi.İki ordu Palekanon (bugünkü Maltepe) denen yerde karşılaştılar.Bu kanlı meydan savaşında Bizans ordusu müthiş bir yenilgi aldı (1329).
Bu,son derece önemli zaferden sonra Orhan Gazi, İznik Kuşatması’na geri döndü.Bizans’tan umudunu kaybeden İznik Tekfuru, bir süre sonra teslim olacağını bildirdi. (1330).
Osmanlı toprakları doğuda ve batıda hızla genişliyordu.Sıra hızla Doğu Roma İmparatorluğu’nun kalbine İstanbul’a geliyordu.Artık Peygamber müjdesinin gerçekleşmesi çok yakındı.
İdari Düzenlemeler
Orhan Gazi döneminde birçok ilke imza atılmıştır;Örneğin devlet başkanlarına ilk kez ‘’sultan ‘’ denilmeye başlanmış, ilk Osmanlı parası basılmıştır (1327). Yine ilk olarak Orhan Gazi döneminde Osmanlılar Avrupa’ya ayak basmışlardır.
Orhan Gazi, devlet teşkilatı içinde üç önemli nokta üzerinde duruyordu; Para, ordu ve kıyafet. Fethettiği yerlere adli ve idari işler için kadılar, askeri işler için de subaşıları tayin etti.
Orhan Gazi, devletin idari yapısını düzenlerken, devlete insan yetiştirecek kurumları da göz ardı etmiyordu. Bu amaçla ilk Osmanlı medresesini 1331 yılında İznik’te açtı.İznik Meedresesi günümüzdeki anlamda bir vakıf üniversitesiydi. Medresinin başına Başmüderris (rektör) olarak dönemin en büyük alimlerinden biri olan Davud-i Kayseri’yi atadı.
Orhan Gazi imar ve şehir planlamasına da önem veren bir padişahtı. 1331’te İznik’in fethinden sonra buradaki meşhur Ayasofya Kilisesi, camiye çevrildi. 1333 yılında ise yine İznik’te Osmanlı tarihinin ilk camisi olan Hacı Özbek Camii yaptırıldı.
Ölüm tarihi bazı tarihçilere göre 1360 yılı olarak belirtilse de yapılan son araştırmalar 1362’de öldüğünü ortaya koymuştur.
Orhan Bey babasını Söğüt’teki geçici kabrinden alıp vasiyeti gereği Bursa’ya getirdi. Gümüşlü Kümbet’in altına defnettirdi. Kendi türbesi de babasının yanı başındadır.