Ormanların Faydaları, Yararları ve Kullanım Alanları Nelerdir ?

Photo of author

By Bilgio.Net

Ormanların Faydaları, Yararları ve Kullanım Alanları Nelerdir ?

Ormanlarda çok yönlü yararlanılır. Tomruk, maden ve telefon direği, yakacak odun, kağıt ve mobilya gibi ihtiyaçların karşılanmasında ormanların önemi büyüktür. Türkiye Orman işletmelerince yılda ortalama 28 milyon metreküp kesim yapılmaktadır. Kaçak yollarla yapılan kesimlerle birlikte yıllık ortalama 35 milyon metreküp ağaç kesilmektedir. Ormanların faydaları çoktur. Erozyonun önlenmesinde, akarsu rejimlerinin düzenli olmasında ve kirli havanın temizlenmesinde ormanların etkisi fazladır. Ormanların iklim üzerindeki de etkisi vardır. Öte yandan ormanlık alanlar dinlenme yeri olarak kullanıldığından turizm potansiyeli oluştururlar.

Ormanlar; ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla toprak, hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları, karşılıklı ilişkiler dokusunu simgeleyen ekosistemler olup, insan yaşamı için vazgeçilmez unsurlardır.

Ormanlar günlük hayatın her safhasında ihtiyaç duyulan yapacak ve yakacak hammadde kaynağıdır. Bunun yanı sıra bitkisel nitelikli tohum, çiçek, kozalak vb. ile mineral nitelikli çakıl, kum vb. hammadde kaynaklarının bir kısmı da ormanlardan elde edilmektedir.

Ormanlar, bitkiler ve hayvanlar için doğal bir su kaynağıdır. Kar ve yağmur biçimindeki yağışı yapraklı, dalları, gövdesi ve kökleri ve tutarak sellerin ve taşkınların oluşmasını önler. Ayrıca yeraltı sularının oluşmasına yardım etmektedir.

Ormanlar erozyonu önler. Ormanlar rüzgarın hızını azaltır, toprağı kökleri ile tutarak yağışların ve akarsuların toprağı taşımasını önlemektedir.

Ormanlar, yaban hayatı ve av kaynaklarını korur. Nesli tükenmekte olan hayvanların üretimi, korunması ve barınmasında koruma alanları oluşturmaktadır. Bu sahalar milyonlarca canlının yuvası ve doğal barınaklarıdır.

Ormanlar bitki örtüsü ve toprak içerisinde büyük miktarda karbon depoladıklarından, iklim üzerinde olumlu etkiler yapar. Aşırı sıcaklıkları düzenler, bir ısı tamponu gibi görev yapar. Sıcağı soğuğu dengeler, yaz sıcaklığını azaltırken, kış sıcaklığını artırır, radyasyonu önlemektedir. Su buharını yoğunlaştırarak yağmur haline gelmesinde katkısı bulunmaktadır. Rüzgar hızını azaltarak toprak ve kar savurmalarını ve rüzgarın kurutucu etkisini yok etmektedir. Bu neden açık alanlara oranla ormanlarda gündüzleri serin geceler ise sıcaktır.

Ormanlar, insanlar için eğlenme, dinlenme ve boş zamanları değerlendirme imkanı sunmaktadır. Havası, suyu, doğal görünümleri ve sakin ortamı ile özellikle şehirlerde yaşayan insanları kendisine çekmektedir. Bu yönüyle insanların beden ve ruh sağlığı üzerinde olumlu etkisi vardır.

Ormanlar, yerleşim alanları çevresindeki hava kirliliğini ve gürültüyü önlemesi ile insan sağlığı bakımında büyük önem taşımaktadır. Ormanların insan sağlığı üzerinde büyün bu olumlu yararları nedeniyle büyük kentlerin çevresinde ormanlar yetiştirilmekte, dinlenme yerleri kurulmaktadır.

Ormanlar, orman içinde ve dışında yaşayan insanlara çeşitli iş alanları sağlar, işsizliği önlemede etkin rol oynamakta, böylece köyden kente göçü azaltmaktadır.

Ormanlar, ulusak savunma ve güvenlik bakımından da çok önemlidir. Askeri birliklerin savaş tesisleri ile araç ve gereçlerinin gizlenmesinde, savaş ekonomisi bakımından değer taşıyan reçine, katran ve tanenli maddelerin elde edilmesini sağlamaktadır.

Ormanlar, ayrıca barajların ekonomik ömrünü uzatmakta, doğal afetleri önlemekte, ülke turizmine katkıda bulunmaktadır. Ormanlar, doğal güzellikleri ve sayılmayacak kadar çok faydalarıyla iyi baktığımız takdirde tükenmez bir doğal kaynaktır.

Ormancılık sektörünün ülke ekonomisine olan katkılarını para ile ölçülebilen ve para ile ölçülemeyen katkılar olarak ikiye ayrılmak gerekir. Odun kökenli orman ürünleri üretimi, orman tali ürünleri üretimi, işlendirmeye katkısı, bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltıcı etkisi, ödemeler dengesini olumlu yönde etkilemesi, mineral nitelikli katkıları, tarım, hayvancılık ve turizme olan katkıları para ile ölçülebilen katkılar sağlamaktadır.

İklim, toprak, su gibi doğal kaynakların korunması ve dengede tutulması, rüzgar ve kumul hareketlerine karşı önleyici perde görevi görmesi, su akışını düzenlemesi, yer altı ve yer üstü kaynaklarının sürekliliğini sağlayarak çoraklaşmayı önlemesi, erozyonu önlemesi dolayısıyla tarım alanları ile barajların ekonomik ömrünü uzatması, çığ ve sel baskınlarını önlemesi halkın rekreasyon ihtiyaçlarını karşılaması, insan sağlığını olumlu yönde etkilemesi ve iş verimliliğini arttırması ise para ile ölçülemeyen katkılar sunmaktadır.

Türkiye’de yararlarını saymakla bitiremediğimiz ormanlar yeterince korunamamaktadır. Her yıl kasıtlı veya ihmal sonucu çıkan yangınlarla, binlerce hektar orman alanı yanıp kül olmaktadır. Ormanlar mutlaka ve mutlaka korunmalıdır. Bunun için de orman kesimlerini daha bilinçli yapmalı, yangınlara karşı önlem almalı, milli parkları çoğaltmalı, yaşlı ormanları yeni dikimler yaparak gençleştirilmeli ve çoğaltmalıdır. Ayrıca orman içi köylerde gelir kaynaklarını çeşitlendirerek köylülerin orman tahribini engellenmelidir.

Türkiye, dünya genelinde orta zenginlikte bir orman ülkesi sayılırken, Ortadoğu bölgesi içinde en zengin bir ülke olarak görülmektedir.

Türkiye’nin sahip olduğu orman arazisi miktarı yaklaşık 20.2 milyon hektarı bulur. Bu değer, Türkiye yüzölçümünün %24,8’ini o’uşturur. Verimli orman arazisi ise, toplam orman arazisinin ancak %30’u kadardır. Orman arazilerinin bölgesel dağılım şüphesiz eşit değildir. Orman arazileri ülkenin daha ziyade kıyı bölgelerinde yoğunluk kazanır. Nitekim Mevcut orman alanlarının % 83’ü kıyı bölgerindedir.

Türkiye’nin yıllık yapacak ve yakacak odun üretimi ise; genel olarak pek değişmese de ürün cinslerinde değişim söz konusudur. Birincil ürünler de denilen yapacak orman ürünleri üretimi 6,4 ile 7,4 milyon metreküp arasında değişmektedir. Son yıllarda tel direği, sanayi, kağıt ve lif yonga üretimi artış gösterirken tomruk ve maden direği üretiminde ise yıllık 3,8 milyon metreküp (1995) ile 7,8 milyon metreküp arasında değişmektedir. Ancak son yıllarda özellikle İstanbul, Ankara, Bursa gibi büyük şehirlerde doğal gaz kullanımı sonucu, yakacak odun üretiminde dikkat çekici azalma görülmektedir. Alternatif yakacak maddelerinin çoğalması, şüphesiz ormanlar lehine bir gelişmedir.

 

Yorum yapın