Süleymaniye Camii’nin Bilinmeyen Efsaneleri

Photo of author

By Bilgio.Net

Süleymaniye Camii’nin Bilinmeyen Efsaneleri

Kendisi bir efsane olan Süleymaniye’nin ne inşaat aşamalarını ne de onun ruhunu tam olarak kavrayamayan, yorumlayamayanlar tarafından üretilen sayısız efsane bulunur. Kimleri bunlardan rahatsız olur. Hem bu efsaneleri üretenleri hem de bunlardan rahatsız olanları anlamak mümkün. Ancak, büyük eserler karşısında insan aklı zorlanıyor ve bazı gerçekleri masallaştırarak bu zorlanmayı hazmedilir hale getiriyordu herhalde. Bu tarz söylenceler, her şeyden önce Süleymaniye’ye gayet yakışıyor. Elbette ki bu büyük eseri anlamaya çalışırken bilimsel-tarihsel gerçekliği ölçü almak gerek ama yine de bu şirinm anekdotları dinlemekte hiçbir sakınca görmüyorum. Çok yaygın olan Süleymaniye efsanelerinden birkaçını sizin için derledik.

  • Caminin temeli küre şeklinde olduğu için olası bir depremde yıkılmayacak. Haliç’e yuvarlanacaktır. Üstelik temelin derinliği milimi milimine, tam olarak minareler kadardır.
  • Camideki akustiğin nedeni, kubbelere yerleştirilmiş 64 adet küptür. Sinan akustiği ölçmek için en uygun ses olarak nargile fokurtusunu seçmişti. Bina yapılırken çeşitli noktalarda nargile fokurdattığını görenler Kanuni’ye, ‘’ Senin mimarbaşı cami inşaatında alem yapıyor, nargile fokurdatıyor’’ demişler. Her ne kadar bu söylentinin doğruluk derecesini bilmesem de, inşaat süresince Sinan’ın dedikodularla yıpratıldığı, farklı kaynaklarca da teyit edilir.
  • Henüz kaba inşaat bile bitmeden Kanuni’nin ‘’ Ne zaman biter bu cami? ‘’ diye Sinan’ı sıkıştırdığını biliyoruz. Sinan ilahi bir esinle, ‘’ İki ay ‘’ deyivermiş. Sultan bu cevap karşısında Mimarbaşının stres yüzünden kafayı yediğini düşünüp onu saraya çağırttırıp ağalara sorgulatmış. Sinan yine aynı cevabı vermiş ve anlaşılan bu sözü de tutmuş. Caminin ibadete açılışını Kanuni’nin Sinan’a vermesinin nedeni de bu hızlı manevra. Bu yaşanmış olayın da sayısı efsaneleşmiş versiyonu farklı çağlarda tedavüle girip çıkmış.
  • Dört yıllık zemin inşaatından sonra temel stabilizasyonu için ara velişinden dolayı bütün dünyada Osmanlı İmparatorluğu’nun mali sıkıntıdan dolayı inşaata ara verdiğine dair dedikodular yayılmış. Bunu fırsat bilen İran Hükümdarı Tahmasp, Kanuni’yi ezmek için mücevher dolu bir kutuyu ve onur kırıcı ifadelerle dolu bir mektubu saraya göndermiş. Kanuni, elçilerin gözleri önünde hazine dolu kutuyu Sinan’a verip, ‘’ Bu taşlar benim camimin taşlarından daha kıymetsizdir. Yine de bunları öteki taşlarla harmanlayıp binada kullan.’’ Demiş. Sinan bunları harca karıştırıp caminin minarelerinin yapımında kullanmış. Taşları harcına karıştırıldığı o minare gün ışığında pırıl pırıl ışımaktaydı. Bu yüzden ona ‘’ Cevahir Minaresi’’ adı verilmiş. Zamanla hararet yüzünden pırıltılarını kaybetmiş olduğu da Evliya Çelebi tarafından kayda geçilmiş.
  • Cidden de Tahmasp külliyenin yapımına katkıda bulunmuştu, ki bu Müslüman ülkeler arasında bir dostluk, dayanışma geleneğiydi. Bağışın saray tarafından teşekkür edilerek kabul edildiği bilinir.
  • Sinan minareleri tasarlarken dört temel aritmetik işlemin dışında beşinci bir işlem türü icat etmiş.
  • Büyüm mimar, yapının altındaki temellerde kullandığı dev payandaların altına çelik raylar inşa etmiş. Payandalar bu raylar üzerinde hem yatay, hem de dikey olarak hareket edebilmekte. 1950’lerde burada araştırma yapan Japon mimarlar bunun depreme karşı bilinen en etkili yöntem olduğunu fark edip sessizce çelik rayları yeniden kapatmış ve Japonya’da aynısını gökdelenlere uygulamıştır.
  • Minarelerden biri yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış. Bunu çelik bir kelepçeyle ana yapıya tutturmaya karar vermişler. Zemini kazınca bunun zaten yapılmış olduğunu fark etmişler.
  • Caminin hatlarını yapan Hattat Karahisari çok yaşlıydı e gözleri zor görüyordu. Yine de Nur Süresi’nden alınma ayeti kubbeye yazma konusunda ısrar etmiş. Bitirdiği zaman da kör olmuş. Kanuni caminin kapısını açma onurunu Sinan’a bahşeder ancak büyük mimar, ‘’ Bu işi benden daha önce hak eden, yola göz nurunu koyan kişidir,’’ deyip anahtarı Karahisari’ye uzatır ve cami bu büyük usta tarafından ibadete açılır.

Yorum yapın