Tansiyon neden yükselir, tansiyon yükselmesinin ne gibi belirtileri olur cevap vermeye çalışacağım. Tansiyon atardamarlardaki kan basıncıdır. Bu kan basıncının normalden fazla olmasına yüksek tansiyon denir.
Tansiyon neden yükselir
Tansiyonun yükselmesinde üç önemli sebep vardır. Bunlar kalbe bağlı sorunlar, kan değerlerinin bozulması ve damarların işlevlerini kaybetmeye başlamasıdır. Bu sebeplerden herhangi biri varsa kronik yüksek tansiyon için yeterlidir.
Konunun daha iyi anlaşılması için neden kalp sorunları yaşarız, damar sorunları ne zaman başlar ve kan değerleri neden kötüleşir sorularına cevap vereyim.
Kalbe bağlı sorunlarda genetik yatkınlık ve beslenme tarzı belirleyicidir. Halkımızın kalp sorunları açısından diğer milletlere göre daha dertli olmasının sebebi hoşlandığımız tatların (ekmek,kebap, döner, rakı,börek,baklava,pide, kızartmalar) istisnasız sağlığa zararlı olması ve hayvani gıdalara olan düşkünlüğümüzdür. Bir de buna hareketsizliğimiz eklenince kalp ve damar sağlığı açısından genetik olarak riskli bireylerimizin çoğu yüksek tansiyon sorunlarıyla hayatını geçirmektedir.
Anadolu tarih boyunca insanların geçiş noktası, genlerin karışım bölgesi olmuştur. Bu da bize kadar gelen genetik mirasın gayet sağlıklı olduğu anlamına gelir. Ama beslenme alışkanlıklarımız ve son dönemin hareket etmesini sevmeyen yaşam tarzı nedeniyle ülkemiz kalp ve damar hastalıkları açısından dünya liginde zirveyi zorlamaktadır. Bunda sahip olduğumuz agresif davranış kültürü de etkilenir. Maalesef çabuk sinirlenen, iletişim kurmakta zorlandığı için duygusal sorunlarla boğuşan insanlarız.
İşte tüm bunlar kalp ve damarları çabuk yaşlandırır. Kan değerlerinin bozuk olmasının ana nedeni ise tuz, hayvani gıdalar, hamur işi ve kızartmaların menümüzde ön sırada yer almasıdır.
Neler yüksek tansiyona sebep olur ?
Genetik yatkınlığın kalp ve damar hastalıklarının oluşumunda etkili olduğunu söylemiştim. Buna ilave olarak şu unsurlar kişiyi tansiyon hastası yapar.
-Alkol alışkanlığı: Alkollü içkiler hem damar bozucudur hem de bol kalori içerdiği için damarların içindeki çeperlerin yağ tutmasına neden olur.
-Tuz: Kanı koyulaştırarak fonksiyonlarını azaltan tuz böbrek ve kalbi yorar. Koyu kan yüksek tansiyona davetiye çıkarır.
-Kırmızı et, hayvani yağlar: Damarların tıkanmasına sebep olur.
-Kızartmalar: Sindirim sistemine zararlı olan kızartmalar, yağ içerirler, sindirilmesi için bol su gerektirirler ve bol kalorilidirler. Ani kalori artışına bağlı tansiyon yükselmesine sebep olurlar.
-Şişmanlık: 70 kilo için tasarlanmış bir kalbin 90 kiloluk bedene hizmet etmesi sadece kalbi değil tüm organları yorar. Şişmanlık hareket kısıtlamasına sebep olduğu için vücuttaki yağ oranı artar, damarlar da bundan nasibini alır.
-Sigara: Damar sertliğine neden olur. Akciğere zarar verdiği için kanın yeterince temizlenememesine neden olur. Gerek damarların elastikiyetini kaybetmesi gerekse de kandaki oksijen miktarı az olunca daha kalbin fazla kan pompalamaya çalışması nedeniyle tansiyon yükselir.
-Böbrek kaynaklı hastalıklar: İdrarı süzen böbrekler görevlerini ifa edemezlerse kan da yeterince temizlenemez ve kalp dokuları beslemek için daha fazla kan pompalama telaşına girişir.
-Anatomik kalp-damar sorunları: Damarlarda darlık, kalp büyümesi vs sebepler daha çok genetik kaynaklıdır.
-Hormonal hastalıklar: Hormonlar bedeni yönetirler. Bazı hormonların eksik veya fazla çalışması kalbin anormal seviyede çalışmasına kalp çarpıntılarına yol açar. Bunlar da yüksek tansiyona neden olur.
-Sinirli kişilik yapısı: Tansiyonun yükselmesinde psikolojik ve duygusal sebepler etkilidir. Stresi kaldıramayan veya çabuk sinirlenen kişiler ile yaşadığını içine atan kişiler yüksek tansiyon açısından risklidir.
Tansiyonu neler fırlatır ?
Tansiyonun aniden çıkması genelde iki sebeple ilgilidir. Ya ani bir duygusal bir patlama olmuştur veya ağır bir yemek yenmiştir. Birisiyle tartışmak, kötü bir haber almak, birinin sürekli üzerinize gelmesi gibi sebeplerle adrenalin gibi kalp coşturucu hormonların salgılanmasına neden olur. Kalbin normalden fazla çalışması da yüksek tansiyona neden olur.
Ağır yemek yemek ise kandaki yağ oranının artması anlamına gelir. Damarlar yeterince esnek değilse veya çeperlerinden ortaya doğru tıkanma eğilimine gelmiş ise kan basıncı en yüksek seviyeye çıkar.
Tansiyonu aniden çıkaran bir başka bir sebep de eforlu harekettir. Yokuş, merdiven çıkmak, koşmak, ağır işlerde çalışmak kalbi daha fazla çalışmaya iter. Çünkü hücrelerin oksijen ihtiyacı eforlu işlerde en yüksek seviyeye çıkar.