Demokrasi Nedir ? Demokrasinin Yapısı ve Tarihi Nedir ?
Antik çağın Yunan kent-devletleri demokratik yönetim sisteminin temellerini attı. Temsili organlara ve evrensel oy hakkına dayalı modern demokrasiler ilk kez 20. Yüzyılda kuruldu.
Halkın siyasal yönetimi doğrudan belirlediği ilk toplumsal yapı, antik Yunan dünyasında ortaya çıktı. M.Ö. 5. Ve 4ç yüzyılların kolay çekip çevrilebilir küçük kent devletlerinde, çarşıda düzenli toplanan yurttaşlar bütün kamusal işleri görüşüp karara bağlar ve davalara bakardı. Bu düzene verilen ‘’demokrasi ‘’ adının Yunanca kökeni özüne uygun biçimde ‘’ halkın yönetimi ‘’ anlamına gelir.
Demokraside Halkın Egemenliği İlkesi Nedir ?
Tarihin gelişim sürecinde çeşitli demokrasi biçimleri ortaya çıktı. Günümüzün karmaşık toplumlarında doğrudan bir demokrasi pek mümkün değildir. Bununla birlikte Yunan dünyasından miras kalan halkın egemenliği ilkesi her demokratik devlet sistemi için belirleyici ölçüt olma özelliğini koruyor. Bütün siyasal iktidar halkın iradesine dayanmaktadır. Bu irade genelde halkın çoğunluğa göre seçtiği temsili organların üyeleri aracılığıyla dolaylı olarak belirlenir. Günümüzde bir demokratik sistemin daha önemli unsurları devlet gücünün kullanılması üzerindeki denetim, temel yurttaşlık ve azınlık haklarının güvence altına alınması ve bütün yurttaşlar, eşit siyasal katılım hakkının tanınmasıdır. Özellikle son ölçüt 20. Yüzyıla kadar birçok devlette uygulanmıştır.
Parlamenter Sistemlerin Kökleri
Modern demokrasinin ortaya çıkıp İngiltere’de soyluların krala bir parlamento oluşturmayı zorla kabul ettirdiği 13. Yüzyıla kadar iner. Bu kurum daha sonraları aristokratik üst kamara ve halkın seçtiği üyelerden oluşan bir alt kamara biçiminde ikiye ayrılır.
Parlamento yavaş bir evrimle danışma kurulundan bağımsız karar organına dönüştü. İngiltre Kralı 1688’te iktidar odağı olmaktan çıktı ve parlamento yasa çıkarma yetkisiyle siyasetin asıl egemen gücü haline geldi. Zamanla üst kamara önemini yitirmeye yüz tuttu ve seçilmiş alt kamara gittikçe fazla yetkiye kavuştu. İngiliz parlamentanzmi Amerika ve Fransa’daki devrimlere örnek oluşturdu. Bununla birlikte halkın çoğunluğu siyasal sürecin dışında tutuldu.
Demokraside Herkese Oy Hakkı
19,yüzyılın genellikle zayıf parlamentolara sahip diğer anayasal monorşilerin çoğunda oy kullanma hakkı uzun süreden beri yürürlükte olan bir uygulamayla mülkiyetr ve sınıfa bağlı kaldı. Evrensel oy hakkı önce Fransa’da 1852’de, ardından Almanya’da 1871’de ve sonunda İngiltere’de 1918’de benimsendi, üstelik erkek nüfusla sınırlı olma açısından kısmi düzeyde Fransa’da kadınlar parlamentonun bileşiminde söz sahibi olmak için 1944’e kadar beklemek zorunda kalırken, Liechtenstein’de kadınlar oy hakkına ancak 1984’te kavuştu.
Atina Demokrasisi Kısaca Nedir ?
M.Ö. 5. Yüzyılın Atina demokrasisinde parlamento ve partiler yoktu. Atina’nın bütün özgür yurttaşları, kadınlar ve köleler hariç meclislerde yer almanın yanı sıra yasama, yürütme ve yargı erkini doğrudan kullanıyordu. Kamu görevleri sadece sınırlı bir süre için oylamayla ya da kurayla veriliyordu.