Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı Nerede, Nasıl Gidilir ? Tarihi Hakkında Bilgiler
1699 yılından kalma bu yapı Boğaziçi’nin en eski yalısının ve İstanbul’un en eski konutunun selamlık bölümünün salonudur (divanhane). Meşruta Yalı olarak da adlandırılır. Amcazade Hüseyin Paşa, II. Mustafa döneminde sadrazamlık yapmış bir devlet adamıydı. Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa’nın amcası olduğu için lakabı ‘’Amcazade’’ ydi. Günümüze kalmış olan bu divanhane ile yalının harem bölümü arasında 70 metre genişliğinde bir bahçe bulunuyordu. Osmanlı – Rus Savaşı (93 Harbi) sırasında burada konaklayan Balkan mültecilerin sebep olduğu bir yangında bu bölüm bütünüyle yandı. 1965 yılında, yalnızca yıkılmasını önleyecek kadar onarım yapıldı ancak bu da özgün mimariye bir müdahaleden öteye gitmedi.
Dışarından belli olmayan güzel, yaldızlı işlemelerle süslenmiş bir kubbe ve fıskiyeli bir havuz bulunuyor yapıda. Pencerelerin alçak ve gün ışığını önleyecek şekilde tasarlanmış olması, mekanı deniz yüzeyinde yansıyacak ışıkla aydınlatma arzusunun sonucu olsa gerek. Hem bu hareketli ışık hem de havuzdaki yansımalar altın varaklı duvar süslemelerinin bölüm bölüm aydınlatacaktı.
Karlofça Antlaşması burada imzalandığı gibi ardından Avusturya Büyükelçisi Diamond’a büyük bir ziyafet verilmişti yalıda.
Pierre Loti’nin yalının derhal kurtarılması gerektiği konusunda yetkilileri uyarmış olduğu söylenir. 2007 yılında Boğaziçi yalılarıyla ilgili bir belgeselde kendisine burası sorulduğunda Doğan Kuban çok ilginç bir cevap verdi ve Amcazade Yalısı yıkılsa da yeniden yapmak zorunda kalacağımızı çünkü yalının Ayasofya, Süleymaniye gibi bir anıt olduğunu söyledi. İlk anda tuhaf gelebilir size ama biraz düşününce, bir konak tipinin en eski örneği oluşu nedeniyle Amcazade Yalısı’nın önemini anlıyoruz. Mevzuat vs. işlerinin hemen halledilip bir an önce kurtarılması gereken önemli bir anıt. Basit ve etkili çözüm, buranın hemen konutlaştırılması olabilir söz gelimi.
Yalının deniz üzerine taşan divan hanesi, eliböğründelerle desteklenmiş. Böylece geniş bir manzaraya hakimiyet sağlanmış bu icat, sonraki yıllarda çok yaygın kullanılacaktı. Yalıların denizle ilişkisi açısından önemli bir uygulama olarak görülebilir bu elemanlar.